Çetiner, M. AtıfYücel, BilgiOkyar, H. BurçinÇelebi, NilgünDirican, AbdullahGündüz, HüseyinKemaloğlu, SolkanVural, MustafaAtaksor, Berna2017-03-072017-03-072008Çetiner, M. A. ... [ve arkadaşları]. (2008). Çevre radyasyonu ölçümleri ve iyileştirme çalışmaları : Hantepe-Ezine-Çanakkale. Ankara : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu.http://kurumsalarsiv.tenmak.gov.tr/handle/20.500.12878/319TENMAK D.N.. 9943Dünya’da yüksek seviyeli doğal radyasyon alanı olarak bilinen bölgeler mevcuttur. Bu bölgelerde, radyasyon dozları ve sağlık üzerine etkileri, risk tahminleri, radyasyondan korunma, çevresel transfer yolları ve doğal radyasyonla ilişkili ekolojik etkiler gibi alanlarda yoğun bilimsel çalışmalar yürütülmektedir. Yine bu bölgelerde radon, toron ve kozmik ışınların ölçümünü esas alan doğal radyasyon dozimetrisi, düşük seviyeli radyasyonun in vitro ve in vivo biyolojik çalışmaları yapılmaktadır. Dünyada en iyi bilinen yüksek seviyeli doğal radyasyon alanları Brezilya’da Guarapari, Hindistan’da Kerala, İran’da Ramsar ve Çin’de Yangjiang’tır. Bu bölgelerin dışında nispeten daha düşük seviyeli doğal radyasyon alanları da mevcuttur. 1960’lı yıllardan buyana, uzun süreli düşük seviye doğal radyasyon ışınlamalarının riskleri ve olası sağlık etkilerinin belirlenmesine yönelik radyolojik, jeolojik, epidemiolojik ve çevresel çalışmalar yürütülmektedir. Türkiye’nin doğal radyasyon tarama çalışmaları kapsamında, Çanakkale ili çevresinde 56 farklı noktada radyasyon ölçümleri yapılmıştır. Çanakkale ili, Ezine ilçesi, Geyikli beldesine bağlı Hantepe plajında radyasyon seviyesi, bölgenin ortalama doğal radyasyon seviyelerine göre yüksek bulunmuştur. Toryum-232 içeren kumun yaygın ve yoğun olduğu yerlerde, radyasyon doz hızı toprak yüzeyinde 0,20 ile 10,88 µGy h(-1) aralığında, yer seviyesinden I metre yükseklikte ise 0,27 ile 3,11 |jGy h-1 aralığında ölçülmüştür. Bölgede yapılan iyileştirme çalışmaları sonrası radyasyon doz hızı; toprak yüzeyinde 0,15 ile 8,09 µGy h(-1) aralığında, yer seviyesinden 1 metre yükseklikte ise 0,17 ile 2,88 µGy h(-1) aralığında ölçülmüştür. Doz hızı değerlerinin aritmetik ortalaması alındığında, iyileştirme çalışmalarından sonra radyasyon doz hızı seviyesinde ciddi azalma olduğu gözlenmiştir. Tüm ölçümlerin aritmetik ortalamaları alınarak etkin doz hesabı yapılmıştır. Etkin doz hesaplamaları sonucunda, iyileştirme çalışmaları öncesi yıllık etkin doz 1,223 mSv, çalışmalar sonrası ise 0,953 mSv’dir.There are some regions in the world that are known as high background radiation areas. Intensive scientific investigations in the field of radiation dose and health effects, risk estimates, radiation protection, environmental transportation routes and ecological effects related with natural radiation have been carried out in these regions. Also natural radiation dosimetry, in vitro and in vivo biological studies which take into account the measurements in the field of low level radiation, radon, thoron and cosmic rays have been carried out in these regions. The well-known high natural background radiation areas in the world are Guarapari in Brazil, Ramsar in Iran, Kerala in India and Yangjiang in China. In addition to above mentioned areas, other relatively lower high background radiation areas are exist. Since 1960s, radiological, geological, epidemiological and ecological studies have been carried out in order to determine the risks a n d possible health effects of long-term low level natural radiation exposure. In the framework of surveying the background radiation of Turkey, the background radiation measurements were carried out in 56 different points around the area of Çanakkale city. The radiation levels at Hantepe beach of Geyikli which is located in Ezine town of Çanakkale was found higher that the mean background radiation level of the region. The radiation dose rates were measured in between 0,20 and 10,88 µGy h(-1) in contact and 0,27 and 3,11 µGy h(-1) above 1 meter from the ground level where the thorium-containing sand is dense. After the rehabilitation studies, the radiation dose rate were measured in between 0,15 and 8,09 µGy h(-1) in contact and 0,17 and 2,88 µGy h(-1) above 1 meter from the ground level. It was observed that the radiation dose rates were decreased seriously after the rehabilitation studies when the arithmetic mean value of the dose rates was taken into account. The effective dose calculations were performed by taking into account the arithmetic mean value of whole measurements. The effective doses are 1,223 mSv and 0,953 mSv before and after the rehabilitation, respectively.turinfo:eu-repo/semantics/openAccessYüksek seviyeli doğal radyasyon alanı (YSDRA)ÇanakkaleEzineHantepeRadiation -- Safety measures -- TurkeyRadyasyon -- Güvenlik önlemleri -- TürkiyeRadiation dosimetryRadyasyon dozimetresiNatural radiationDoğal radyasyonHigh level natural radiation field (YSDRA)report