Gökeri, GürdalAksoy, Meltem Nihan2021-12-242021-12-242017-11Aksoy, M. N. (2017). Nükleer tesislerden normal işletme ve kaza koşullarında atmosfere verilebilecek salımların neden olacağı radyolojik sonuçların belirlenmesine yönelik yol gösterici bir doküman geliştirilmesi. (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). Ankara : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu.http://kurumsalarsiv.tenmak.gov.tr/handle/20.500.12878/1834Bu tezde, Nükleer Güç Santralleri’nden (NGS) rutin işletmede ve kaza koşullarında atmosfere salınabilecek radyoaktif maddelerin tesis sahasının dışında sebep olabileceği radyolojik etkilerine ilişkin analizlerin NGS’lerin lisanslama aşamalarında değerlendirilmesinde kullanılmak üzere yol gösterici esasların belirlenmesi amaçlanmaktadır. Tez konusuna ilişkin ulusal mevzuat, uluslararası mevzuat ve yaklaşımlar değerlendirilmektedir. Ayrıca, konuya ilişkin ilgili tarafların sorumlulukları belirtilmektedir. NGS lisanslama aşamasında Yer Raporu’nun, Ön Güvenlik Analizi Raporu’nun (ÖGAR) ve Son Güvenlik Analizi Raporu’nun (GAR) hazırlanmasında rutin işletme ve kaza koşulları sırasında atmosfere salınabilecek radyoaktif maddelerin dağılımının ve halkın alabileceği radyasyon dozlarının hesaplanmasında kullanılabilecek yaklaşımlar bu tezde belirlenmektedir. Bu aşamalarda, başvuru sahibi tarafından Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’na (TAEK) sunulacak olan analizlerin uygunluğunun gözden geçirilip değerlendirilmesi için atmosferik dağılım ve doz hesaplarında dikkate alınması gereken hususlar ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Atmosferik dağılım modellemesinde karmaşık araziler için topoğrafyayı, karmaşık meteorolojik koşulları, bina etkisini ve ıslak çökelmeyi de dikkate alan modelleme çalışmasının yapılmasının sahadaki dağılım şartlarını temsil etmede önem arz ettiği değerlendirilmektedir. Bunun yanı sıra, NGS’den rutin işletmede atmosfere salınan radyonüklitlerden kaynaklanan halkın alacağı radyasyon dozunun değerlendirilmesinde her bir basamakta modellemenin karmaşıklığının arttığı iteratif yaklaşımın Yer Lisansı aşamasında sunulacak olan Yer Raporu’nda, İnşaat Lisansı kapsamında sunulacak olan ÖGAR’da ve İşletme Lisansı kapsamında sunulacak olan GAR’da uygulanmasının bu süreci kolaylaştırdığı ve yönlendirici olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca, Yer Raporu’nda, ÖGAR’da ve GAR’da yer alan kısa süreli salımlar için dağılım hesaplamalarında küresel meteoroloji verilerinin sahadan elde edilenlerle birlikte kullanıldığı bir yaklaşım belirtilmiştir. Buna ek olarak, lisanslama aşamalarında halkın alacağı radyasyon dozunun değerlendirilmesinde rutin işletme için kritik grup yaklaşımının kullanılmasının, kaza koşulları için ise temsili kişi yaklaşımının kullanılmasının doz tahmininde tutucu sonuçların elde edilmesini sağlayacağı değerlendirilmesi yapılmıştır.In this thesis, developing a guidance for the licensing stages of Nuclear Power Plant (NPP) in review and assessment of analysis related to radiological consequences out of NPP site boundary arising from radioactive materials released to the atmosphere due to routine operation and accidental conditions from NPP is aimed. National legislation, international legislation and approaches relating to the subject are evaluated. Also, the responsibilities of interested parties related to the thesis study are stated. The methodologies to be used in the preparation of Site Report and/or Site Parameters Report in NPP licencing steps in order to calculate radiation doses to public due to routine operation and accidental conditions of NPP are determined in this study. Approaches to be used in the calculation of the radiation doses to public and the radioactive materials released to atmosphere from NPPs during routine operation and accidental conditions of NPPs to prepare Site Report, Preliminary Safety Analysis Report (PSAR) and Final Safety Analysis Report (SAR) in NPP licensing stage are determined in the thesis. The provisions that should be taken into account in atmospheric dispersion and dose calculations for review and assessment of the appropriateness of the analysis submitted in these licensing stages by applicant /licensee to Turkish Atomic Energy Authority (TAEK) are explained in detailed. It has been determined that atmospheric dispersion modeling study for complex terrain considering topography, complex meteorological conditions, building effect and wet deposition is of importance to represent the dispersion conditions of the site. Besides, it has been determined that the application of the iterative procedure, in which the complexity of the model increases in each step, in the Site Report in Site License stage, in PSAR in Construction License stage and SAR in the Operation License stage simplifies and guides the assessment of the radiation doses to public due to atmospheric release of radionuclides from routine operation of NPP. Moreover, an approach in which global meteorological data and the local meteorological data used together for dispersion analysis of short term releases from NPPs given in Site Report, PSAR and SAR is stated. In addition to this, it is evaluated that using critical group approach to estimate the radiation doses to public in licensing stages due to routine operation of NPP and representative person approach to estimate the radiation doses to public in licensing stages due to accidental conditions of NPP will provide to obtain conservative results.turinfo:eu-repo/semantics/openAccessNuclear power plantsNükleer güç santralleriAtmospheric dispersionAtmosferik dağılımAtmospheric dispersion modelsAtmosferik dağılım modelleriComplex terrainKarmaşık araziIterative procedure in modelingModellemede iteratif yaklaşımspecialistThesis