Zararsız, AbdullahÖztürk, FatmaKırmaz, RıdvanKalaycı, YakupTuncel, Gürdal2017-05-082017-05-082011Zararsız, A. ... [ve arkadaşları]. (2011). Doğu Akdeniz aerosollerinin kimyasal kompozisyonunun kısa ve uzun dönem değişimlerinin incelenmesi. Ankara : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu.http://kurumsalarsiv.tenmak.gov.tr/handle/20.500.12878/390TENMAK D.N.. 99582004 yılında ODTU-MF-ÇM Bölümü ile başlatılan proje kapsamında Akdeniz Bölgesinden ülkemize taşınan kirleticilerin kaynaklarının belirlenmesi, taşınım hız ve miktarlarının bilinmesi ülkemiz için önemli bir veri olacağından ve daha önce bu tür bir verinin üretilmemesi bu çalışmanın önemini ortaya koymuştur. Bu bilgilerin elde edilmesi için doğru ve yeterli numune temini, bunların doğru analizi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla Merkezimizde bulunan hızlı, güvenilir ve hassas EDXRF spektrometresi ve “NIST 2783 Air Particles on Flitter” standardı kullanarak analizler yapılmıştır. Ülkemize taşınan kirleticilerin takibinde Antalya istasyonunda ölçülen değerlerin 1993-2001 yılları arasında kısa ve uzun dönem değişimlerinin incelenmesi ve böylece kirletici emisyonlarının kontrolü ile ilgili alınan önlemlerin ne derece etkili olduğunun tartışılmasıdır. Bu bağlamda, belirlenen kirletici konsantrasyonları kısa (günlük) dönem, mevsimsel ve uzun dönem olmak üzere üç ana başlık altında incelenmiştir. Bu çalışmada değerlendirilen kirleticilerin kısa dönem değişimlerinin çok episodik olduğu (birbirini takip eden günlerde konsantrasyonlar arasında 10-20 kat fark olduğu) söylenebilir. Kirleticilerin atmosferde kısa dönem değişimlerini belirleyen en önemli etkenlerin arasında meteorolojik faktörler (yağış gibi) ile birlikte kirletici emisyonlarının şiddetinde gözlenen değişimlerde sayılabilir. Pb konsantrasyonlarında gözlenen azalma ise aslında Avrupa’dan kaynaklı emisyonlarda Pb miktarının azalmasıyla ilişkilidir. Antropojen kirleticilerin de yaz aylarında konsantrasyon değerleri daha yüksek olduğu görülmüştür. Projenin Ege Bölgesi (İzmir-Aliağa) çalışmaları bu yıl bitirilecektir.A collaborative study was started with the Middle East Technical University, Environmental Engineering Department in 2004 in order to determine the transport of air pollutants and their deposition rates to Eastern Mediterranean with the ultimate aim of filling the gaps in knowledge on the current status of Eastern Mediterranean air quality profile. Collection sufficient amount of representative samples, analyzes of the collected samples with high accuracy and precision and interpretation of generated data are crucial efforts. To attain this goal, EDXRF spectrometer, which is a rapid, reliable and sensitive analytical instrument, located at our center was employed in analysis of the collected samples after calibration with ‘NIST 2783 Air Particles on Filter’. The effectiveness of the control strategies taken on the emissions was discussed by investigating the short and long term variations in the chemical composition of samples collected between 1993 and 2001 at Antalya station. In this context, generated data set was studied for short (daily) term, seasonal and long term variations. It has been found that short term variations in the concentrations of pollutants in short time scale are highly episodic. The concentration of measured pollutants was changed 10-20 folds in the subsequent two days. The most important factors affecting the chemical composition of pollutants in short time interval are meteorological factors such as precipitation and variations observed at the emission strength of pollutants. The declined in Pb concentrations at the Antalya station was attributed to observed decrease in Pb emissions in Europe after the introduction of leaded gasoline. Highest summer averages were reported for anthropogenic pollutants in summer months. Aegean Sea (Izmir-Aliağa) studies of the project will be completed this year.turinfo:eu-repo/semantics/openAccessAerosolAkdenizXRF spectrometerXRF spektrometresiAnalysisAnalizAir filterHava filtresiFactor analysisFaktör analizireport