Kılınç, BuğraKılıç, Firdevs2022-03-222022-03-222019-01Kılıç, F. (2019). Nükleer santrallerde olasılıksal güvenlik değerlendirmesinin lisanslamadaki yeri ve ülkemiz lisanslama faaliyetlerinde kullanılmak üzere mevzuata öneride bulunulması. (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). Ankara : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu.http://kurumsalarsiv.tenmak.gov.tr/handle/20.500.12878/1846Özellikle, 1980’lerden bu yana artan bir hızla nükleer düzenleyici kurum faaliyetlerinde kullanılan olasılıksal güvenlik değerlendirmesi, nükleer güç santrallerinin güvenli bir şekilde tasarlanması ve işletilmesinde önemli bir araç haline gelmiştir. Günümüzde olasılıksal güvenlik değerlendirmesi, deterministik güvenlik değerlendirmesinin bir tamamlayıcısı olarak görülmekte, nükleer düzenleyici kurumlar tarafından nükleer güvenliğe ilişkin karar oluşturmada yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu tez çalışmasında, olasılıksal güvenlik değerlendirmesinin Türkiye lisanslama faaliyetlerinde nerelerde kullanılabileceği ortaya konulmaya çalışılmış, bu kapsamda, olasılıksal yaklaşımın esasları tartışılmış, olasılıksal güvenlik değerlendirmesinin düzenleyici faaliyetlerdeki yeri ve önemi irdelenmiştir. Dünya örnekleri çerçevesinde, nükleer düzenleyici kurumların bu tip güvenlik değerlendirmelerine ilişkin bakış açıları incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Örnek ülke uygulamalarında karşılaşılan, kabul kriterleri, bu kriterlerin ülke yasal düzenlemelerinde katı veya esnek bir şekilde yer alıp almadığı gibi riske dayalı mevzuat gerekleri, olasılıksal güvenlik değerlendirmesinin lisanslama faaliyetlerinin farklı aşamalarında sunumu, farklı seviyelerdeki değerlendirmelerin vi kapsamı, olasılıksal güvenlik değerlendirmelerinin lisanslama faaliyetlerindeki yeri ve değerlendirme çıktılarının nasıl ele alınacağı vb. hususlar incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, ülkemiz lisanslama faaliyetlerinde kullanılmak üzere olasılıksal güvenlik hedefleri, olasılıksal güvenlik değerlendirmesi çalışmalarının sunumu, bu çalışmaların asgari kapsamı ve niteliğini düzenleyen ve bu değerlendirmelerin kullanım alanlarını tanımlayan öneri niteliğinde bir mevzuat metni geliştirilerek tez ile birlikte sunulmuştur.Probabilistic safety assessment, which is used in nuclear authority activities at an increasing tendency since the 1980s, has become an important tool in the safe design and operation of nuclear power plants. Today, probabilistic safety assessment is considered as a complement to deterministic safety assessment and it is widely used in regulatory decision-making process on nuclear safety. In this thesis, it is tried to put forward that where probabilistic safety assessment can be used in Turkey’s licensing activities. In this scope, the principles of probabilistic approaches and the importance of probabilistic safety assessment in licensing activities are discussed. Within the framework of world examples, approaches to probabilistic safety assessment are examined and compared from the viewpoint of regulatory bodies. In the sample country applications, risk based legislative requirements such as acceptance criteria or whether this criteria is strictly or flexibly included in the country’s legislation, presentation of probabilistic safety assessment on different licensing stages, scope of probabilistic safety assessment, importance of probabilistic safety assessment, how the assessment outputs are addressed etc. is discussed. As a result of this study, a proposal legislative text containing probabilistic safety objectives for the using in licensing activites in Turkey, defining the presentation, scope and minimum quality of probabilistic safety assessment works and describing the use areas of probabilistic safety assessment was developed and presented with the thesis.turinfo:eu-repo/semantics/openAccessNuclear power plantsNükleer güç santralleriSafety analysisGüvenlik analiziProbabilistic safety assessmentOlasılıksal güvenlik değerlendirmesiRisk informed approachesRisk tanımlı yaklaşımlarCore damage frequencyKor hasar frekansıLarge early release frequencyBüyük ve erken salım frekansıspecialistThesis