Zararsız, AbdullahKaya, NihalYüce, Ülkü RabiaBüyüm, MuharremÖzen, Latif2017-03-072017-03-072013Zararsız, A. ... [ve arkadaşları]. (2013). Nükleer ve analitik teknikler kullanılarak arkeolojik, jeolojik ve organik kökenli numunelerin tarihlendirilmesi. Ankara : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu.http://kurumsalarsiv.tenmak.gov.tr/handle/20.500.12878/320TENMAK D.N.. 10009Arkeometrik çalışmalarda kullanılan tarihleme yöntemleri, genel olarak radyoaktif ve radyoaktif olmayan teknikler olmak üzere iki ana başlık altında incelemektedir. Radyoaktif yöntemler radyoaktif maddelerin miktarının zamanla azalmasına dayanan yöntemlerdir ki, bunlara örnek olarak Karbon 14, Potasyum Argon ve Uranyum Serileri yöntemlerini gösterebiliriz. İkinci yöntem ise, radyoaktiviteden dolayı çıkan enerjinin madde içinde biriktirilmesi esasına dayanır. Bu tür tarih lend irmeye örnek olarak da Termoluminesans (TL) , Elektron Spin Rezonans (ESR) ve Optik Uyarmalı Lümenesans(OSL) yöntemlerini gösterebiliriz. Her yöntem ile tarihlenebilecek örnek çeşidi ve belirlenebilecek yaş aralıkları farklıdır. Bulunacak yaş, örneğe bağımlılık göstermekte olup; farklı tür örneklerde bulunacak yaş aralıkları farklı olabilmektedir. Bu projede, merkezimizdeki mevcut imkanlarla arkeolojik, jeolojik ve organik numunelerde tarihlendirme çalışmalarına devam edilmiş ve proje sürecinde gerekli altyapı eksiklikleri (TL/OSL sistemi) giderilmiştir. Bu kapsamda, merkezimiz birimlerinde mevcut olan TL, TL/OSL ve ESR teknikleri ile kemik, kuvars ve feldspat içeren numunelerin tarihlendirilmesi rutin olarak, güvenilir ve hızlı bir şekilde yapılmaktadır. Proje başladığında ülkemizde karbon içeren arkeolojik objelerin tarihlendirilmesi mümkün olmadığından, bu tür numuneler yurtdışına gönderilerek tarihlendirmeleri yapılmaktaydı. Bu eksikliğin giderilmesi için çalışmalar yapılmış ve TASK firmasından, C-14 tarihlemede kullanılacak numunelerin hazırlanması için Benzen Sentez sistemi alınmış ve Radyoaktivite ölçüm birimindeki laboratuara kurularak çalışır hale getirilmiştir. Kurulan sistem ile karbon içeren eserlerden benzen sentez edilerek yine bu proje kapsamında alınan QUANTUS marka Sıvı Sintilasyon Spektrometresi ile C-14 izotoplarının aktiviteleri ölçülüp tarihlendirmeler gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında iki kimyager C-14 tarihlendirilmesi konusunda yurtiçi ve yurtdışı eğitimlere katılmışlardır. Proje kapsamında, Anadolu Medeniyetleri Müzesi (AMM) Jeolojik ve Organik formdaki örneklerin tarihlendirilmesi çalışmaları başarıyla gerçekleştirilmiştir.Dating methods used in archaeological science are classified into two groups, radioactive dating methods and non-radioactive dating methods. Radioactive dating is based on the fact that an amount of radioactive isotope of an element decreases in a time. C-14 dating, K-Ar method and U-series dating are examples of radioactive dating methods. Non-radioactive methods, on the other hand, use the fact that the energy accumulates in a material as a result of radioactivity. Thermoluminescence (TL), electron spin resonance (ESR) and optically stimulated luminescence (OSL) dating methods are the examples. Dating method of choice depends on the type of sample and age ranges of sample. In this project, archaeological, geological, and organic samples have been dated by existing dating methods and deficiency in infrastructure for TL/OSL systems has been overcome during the project period. In the scope of this project, bone, quartz, and feldspar containing samples are continuing to be dated by TL, OSL and ESR methods quickly and reliably in our laboratories. In the beginning of the project, the samples have to be sent to abroad for C-14 dating since there was no C-14 dating laboratory in our country. In order to supply the deficiency necessary arrangements were done and benzene synthesizer used for C-14 sample preparation was purchased from TASK Company. It was built in Radioactivity Measurement and Analysis Unit and was gone into operation. After pretreatment steps, the samples are converted to benzene by benzene synthesizer and counted in Perkin Elmer Quantulus-Liquid Sintilation Spectrometer purchased under the project. In this way the sample is dated. Two chemists were participated national and international training courses including C-14 dating methodologies under this project. Within the project, C-14 dating of geological and organic samples from The Museum of Anatolian Civilizations has been performed successfully.turinfo:eu-repo/semantics/openAccessElectron spin resonance (ESR)Elektron spin rezonansı (ESR)DatesDatedTarihlendirmeC-14TL/OSLNuclear techniquesNükleer tekniklerAnalytical techniquesAnalitik tekniklerElectron spin resonanceElektron spin rezonansıArchaeological datingArkeolojik tarihlemeArcheology -- AnalysisArkeoloji -- AnalizArchaeological sampleArkeolojik kökenli numuneGeological sampleJeolojik kökenli numuneSample of organic originOrganik kökenli numuneOSLCarbon 14Karbon 14report