Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu Kurumsal Araştırma Arşivi

Kurum yayınları ve kurum çalışanlarının yayınları “Açık Erişim” kapsamında yayınlanmaktadır. Açık Erişim “evrensel nitelikteki bilimsel bilginin insanlığın yararına sunulması” amacını taşır. Tezler, konferans bildirileri ve sunumlar ile makaleler kurum çalışanları tarafından sisteme girilmektedir.Tezler için; YÖK'ten alınan görüş doğrultusunda tez sahibinin izin vermesi yeterlidir. Konferans bildirileri ve sunumların yayına gönderildiği son hali arşive konulabilir.Makaleler için ise; hakem onayından geçmiş, yayına gönderildiği son halinin (post-print) Açık Erişime sunulmasına yayıncılar %90 oranında izin vermektedir. Arşivde şu an 1.639 yayın bulunmaktadır, çalışma bitiminde bu sayı yaklaşık 2.000 yayın sayısına ulaşacaktır.

 

Communities in DSpace

Select a community to browse its collections.

Recent Submissions

Item
Gerbera’da (Gerbera jamesonii Bolus ex. Hooker) Kapitulum Eksplantlarından in vitro Rejenerasyon
(Bahçe/ TAGEM, 2025-03-26) Kurt Deniz Selin; Kantoğlu Kadriye Yaprak; Ellialtıoğlu Şebnem Şeküre
Gerbera (G.jamesonii Bolus ex. Hooker) süs bitkisi türü Türkiye’de süs bitkileri içinde üretim alanı olarak üçüncü, üretim miktarı açısından ise (adet dal) ikinci sırada yer almaktadır. Ancak üretim, tamamen yurt dışından ithal edilen yabancı çeşitlere ait anaç materyalle gerçekleştirilmektedir. Bu türe yönelik ticari üretim ve yerli ıslah çalışmalarının hızlandırılması adına, in vitro çoğaltım tekniklerinin çalışmalara entegre edilmesi önemli bir ihtiyaçtır. Bu çalışmada, üreticiden temin edilen üç farklı gerbera çeşidinin in vitro kapitulum kültürü ile çoğaltım olanakları araştırılmıştır. Bu amaçla gerbera kapitulumları, farklı oranlarda BAP (2.0, 3.0 ve 4.0 mg/L) ile NAA (0.5, 0.25 mg/L) kombinasyonları içeren MS besin ortamında kültüre alınmış ve kapitulumların rejenerasyon performansları incelenmiştir. Tüm genotiplerde, en iyi rejenerasyonun 2.0 mg/L BAP+0.5 mg/L NAA kombinasyonunda sağlandığı belirlenmiştir. Genotip tepkisi açısından yapılan değerlendirmede ise en iyi çoğaltım katsayısının 6.57 ile beyaz renkli çiçeklere sahip genotipte sağlandığı, bunu sırasıyla 5.86 değeri ile kırmızı ve 5.04 değeri ile de turuncu çiçekli genotipin izlediği saptanmıştır. Oluşan sürgünlerin alt kültüre alınması ve in vitro ıslah çalışmalarında kullanılması amacıyla mikroçoğaltımına devam edilmektedir.
Item
In vitro Mutasyon Islahı Çalışmalarına Yönelik Olarak Farklı Gama Işını Kaynaklarının Kalanşo (Kalanchoe blossfeldiana Poelnn.) Yaprak Ayası Eksplantı Üzerine Etkilerinin Karşılaştırılması
(Bahçe/TAGEM, 2025-03-26) Çakın Irmak; Kunter Burak; Kantoğlu Kadriye Yaprak; Göktuğ Aslıhan; Ebru Akyüz Çağdaş; Ellialtıoğlu Şebnem Şeküre
Kalanşo (Kalanchoe blossfeldiana Poelnn.) uzun ömürlü iç mekân süs bitkisi türlerinden biri olup in vitro rejenerasyon kabiliyeti yüksektir. Bu araştırmada in vitro mutasyon ıslahı çalışmasına yönelik olarak yaprak ayası eksplantlarında, iki farklı gama ışınlama kaynağında ışınlama yapılarak etkili mutasyon dozlarının belirlenmesi (EMD₅₀) ve kaynak etkisinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu amaçla her dozda 60’şar yaprak ayası eksplantı olacak şekilde in vitro kültürler on dört farklı dozda (0, 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100, 120, 140 ve 160 Gy) Co⁶⁰ (235 Gy/h) ve Cs¹³⁷ (821 Gy/h) gama ışın kaynakları ile ışınlanmıştır. Işınlanan in vitro eksplantlar ışınlama sonrasında rejenerasyon ortamına (2.0 mg.L⁻¹ TDZ ve 0.5 mg.L⁻¹ NAA) transfer edilmişlerdir. Işınlamayı takip eden kırk beşinci günde eksplantlarda sürgün rejenerasyonu başarı yüzdeleri tespit edilerek iki farklı gama kaynağının etkileri karşılaştırılmıştır. In vitro rejenerasyon amacıyla S2 kodlu uygulamanın (%15’lik NaClO içeren sterilizasyon çözeltisi) ve R3 kodlu 2.0 mg.L⁻¹ TDZ ve 0.5 mg.L⁻¹ NAA içeren MS besin ortamının kullanılabileceği belirlenmiştir. EMD₅₀ dozu olarak; Cs¹³⁷ kaynağı için 79.97 Gy ve Co⁶⁰ kaynağı için ise 103.54 Gy hesaplanmıştır. Bununla birlikte kobalt kaynağı için daha yüksek dozlarda bazı yeni uygulamaların yapılması önerilmiştir.
Item
Large field polynomial inflation in Palatini f(R, ϕ) gravity
(An IOPBN and SISSA journal, 2025-01-28) Bostan, Nilay; Karahan, Canan; Sargın, Ozan
In this paper, we employ the Palatini formalism to investigate the dynamics of large-field inflation using a renormalizable polynomial inflaton potential in the context of f(R, ϕ) gravity. Assuming instant reheating, we make a comparative analysis of large-field polynomial inflation (PI). We first consider the minimal and non-minimal coupling of inflaton in R gravity, and then we continue with the minimally and non-minimally coupled inflaton in f(R, ϕ) gravity. We scan the parameter space for the inflationary predictions (ns and r) consistent with the Planck and BICEP/Keck 2018 results as well as the sensitivity forecast of the future CMB-S4 and depict the compliant regions in the ϕ0 − β plane where ϕ0 and β are two parameters of polynomial inflation model which control the saddle point of the potential and the flatness in the vicinity of this point respectively. We find that a substantial portion of the parameter space aligns with the observational data.
Item
Radyasyon Doz Birimleri, Hasta Işınlanmasına Ait Belirteçler Radiation Dose Units, Indicators of Patient Irradiation
(Galenos Yayınevi, 2025-02-21)
Bilgisayarlı tomografi (BT), floroskopi, mamografi ve kemik yoğunluğu ölçümü gibi modern tıbbi görüntüleme teknolojisi, hastalıkların erken teşhisi ve tedavi takibi için oldukça önemlidir. Ancak, iyonlaştırıcı radyasyon kullanan bu cihazlar için hasta güvenliği ve radyasyon dozu yönetimi esastır. Gray ve sievert gibi doz birimleri, radyolojide doz belirleme ve maruz kalma göstergeleri olarak kullanılırken; cilt giriş dozu, doz alanı ürünü, kümülatif hava kerma, ortalama glandüler doz, doz uzunluk ürünü ve BT doz indeksi gibi parametreler hasta maruziyetinin kritik göstergeleri olarak hizmet eder. Bu göstergeler, özellikle yüksek radyasyon içeren teşhis teknolojilerinde hasta güvenliğini artırmada ve olumsuz radyobiyolojik etkileri azaltmada önemli rol oynar. Bu çalışmada iyonlaştırıcı radyasyon içeren teşhis ve tedavi takiplerinde hasta maruziyetinin tespitinde kullanılan doz birimleri ve tetkiklerde hastanın ışınlanmasının değerlendirmesinde kullanılan ışınlanma parametreleri gözden geçirilecektir. Modern medical imaging technology such as computed tomography (CT), fluoroscopy, mammography, and bone density measurement are very important for early diagnosis of diseases and treatment follow-up. However, patient safety and radiation dose management are essential for these devices that use ionising radiation. While dose units such as Gray and sievert are used as dose determination and exposure indicators in radiology, parameters such as skin entrance dose, dose area product, cumulative air kerma, mean glandular dose, dose length product, and CT dose index serve as critical indicators of patient exposure. These indicators play an important role in increasing patient safety and reducing adverse radiobiological effects, especially in diagnostic technologies that involve high radiation. In this study, dose units used in determining patient exposure in diagnosis and treatment follow-ups involving ionising radiation and radiation parameters used in evaluating patient irradiation in examinations will be reviewed.
Item
Influence of calcination conditions on deep eutectic solvents (DES) leaching efficiency of light rare earth elements in bastnasite ore
(ELSEVIER, 2024-11-02) Kaplan, S. Samet; Kurtulan, Cisem Celik; Gurmen, Sebahattin; Orhan, Gokhan; Sonmez, Mehmet Seref
In this century, our daily life is surrounded by technological devices, and Rare Earth Elements (REE) are at the heart of this technological revolution. They are always listed having the highest supply risk in critical minerals published by different countries. From that point of view, their extraction, and creating a secured supply chain is always crucial. In this research, the influence of calcination conditions on REE extraction from bastnasite ore was studied. Identical leaching in Ethylene Glycol (EG)-FeCl3 media which is one of the Deep Eutectic Solvents (DES) was applied to different calcines to understand calcination parameters on leaching efficiency. After conducting experiments created by Box-Behnken approach with different parameters of temperature, duration, and particles size, the highest Light Rare Earth Elements (LREE) extraction efficiency of 67.22 wt% was achieved at 900◦ C. However, while conducting control experiments, the highest extraction efficiency was found to be 75.986 wt% as a median of the experiments conducted at 500 ◦C during 180 min, and with particles finer than 25 µm. This efficiency increase with decreasing temperature is explained by Ce phase transformation from Ce2O3 to CeO2 as proved by XRD analysis. In addition to temperature, particle size was also found highly effective in extraction efficiency especially in Ce extraction. At the experiments conducted at 900 ◦C, and 270 min but with particles at different size ranges, Ce extraction dramatically dropped from 71.061 wt% to 9.587 wt% at the experiment conducted with finer particles. This lose in efficiency is directly correlated to increasing Ce phase transformation rate due to increasing surface area of fine particles. Non-calcined ore was also leached with DES, and only 10.977 wt% LREE could be extracted. Furthermore, it is concluded that calcination is of vital importance to transform the ore into a soluble form, and temperature, and particle size ranges are found to be two fundamental parameters for tuning the extraction efficiency.