Diagnostık x-ışını sistemlerinin kalite kontrolü ile organ dozlarının azaltılması ve görüntü kalitesinin artırılması
Loading...
Files
Date
1990
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Hacettepe Üniversitesi, Fizik Mühendisliği Anabilim Dalı
Abstract
Bu çalışmada; diagnostik amaçla kullanılan X-ışını sisteminin doz çıkışı, banyo sıcaklığı, grid, tüp gerilimi kolimatör, filtre ve tüp açısı parametrelerinin, (PA) akciğer çekiminde organ dozları ve görüntü kalitesine olan etkileri incelenmiştir. Akciğer çekimleri ile doz ölçümlerinde, insan benzeşimini veren Rando fantom kullanılmıştır. Doz ölçümleri akciğer (hedef), troid ve gonad (hedef olmayan) organları üzerinde termolüminesans dozimetreler (TLD) ile yapılmıştır. Görüntü kalitesi için kontrast indeksi ölçülmüş ve ayrıca radyoloji uzmanları tarafından filmlerin nitel olarak değerlendirmesi yapılmıştır.
Tüp çıkışındaki değişimler, kontrastın ve organ dozlarının artmasına veya azalmasına neden olmaktadır. Tekraredilebilirlik, lineerite ve ışınlama zamanında oluşabilecek problemlerin görüntü kalitesi ve organ dozlarını etkiledikleri görülmüştür. Gridsiz çekimlerdeki organ dozlarının düşük olmasına karşılık görüntü kalitesi, gridli çekime göre oldukça bozulmaktadır. Artan kVp ile kontrast ve akciğer dozunun azaldığı, gonad dozunun ise arttığı gözlenmiştir. Kolimatörlerde oluşabilecek 5 cm.’lik ayar bozukluğu, troid dozunu yaklaşık iki kat, 15 cm.’lik ayar bozukluğu ise gonad dozunu 10 kat artırmaktadır. Toplam filtrelemeye, eklenen filtrelerin doza ve kontrasta olan katkısı nisbeten düşüktür. Tüp çıkış açısında 4°’lik değişiklik gonad dozunu 10 kat artırmaktadır.
In this study; the effects of dose output, development temperature, grid, tube voltage, collimator, filter and beam alignment parameters of the diagnostic X-ray unit on organ doses and image quality were studied in the (PA) chest examination. Image quality analysis and dosimetric measurements were performed on an anthropomorphic Rando phantom. Organ doses were measured in lung (target organ), tyroid and gonad (non-target organs) by using thermoluminescent dosimeters (TLD). For the image quality analysis, contrast index was determined and also films were evaluated subjectively by radiologists. The variations of the tube output causes to increase or decrease in the contrast and organ doses. The problems in repeatability, linearity and exposure time effect image quality and organ doses. In the examination without grid, organ doses are lower, but the image quality is poorer than the one with grid. It was observed that with increasing kVp, contrast and lung dose decrease but gonad dose increaces. The error of 5 cm. in the adjusment of collimator causes to increase in the thyroid dose twice and the error of 15 cm. causes to increase in the gonad dose 10 times. Added filters affect contrast and organ dose very low. The variation of 4° in the take-off angle increases the gonad dose 10 times.
In this study; the effects of dose output, development temperature, grid, tube voltage, collimator, filter and beam alignment parameters of the diagnostic X-ray unit on organ doses and image quality were studied in the (PA) chest examination. Image quality analysis and dosimetric measurements were performed on an anthropomorphic Rando phantom. Organ doses were measured in lung (target organ), tyroid and gonad (non-target organs) by using thermoluminescent dosimeters (TLD). For the image quality analysis, contrast index was determined and also films were evaluated subjectively by radiologists. The variations of the tube output causes to increase or decrease in the contrast and organ doses. The problems in repeatability, linearity and exposure time effect image quality and organ doses. In the examination without grid, organ doses are lower, but the image quality is poorer than the one with grid. It was observed that with increasing kVp, contrast and lung dose decrease but gonad dose increaces. The error of 5 cm. in the adjusment of collimator causes to increase in the thyroid dose twice and the error of 15 cm. causes to increase in the gonad dose 10 times. Added filters affect contrast and organ dose very low. The variation of 4° in the take-off angle increases the gonad dose 10 times.
Description
Keywords
Diagnosis X-ray system, Diagnostik X-ışını sistemi, Quality control, Kalite kontrol, Organ doses, Organ dozları, Image quality, Görüntü kalitesi, X-rays, X-ışınları
Citation
Aksu, Y. L. (1990). Diagnostık x-ışını sistemlerinin kalite kontrolü ile organ dozlarının azaltılması ve görüntü kalitesinin artırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara : Hacettepe Üniversitesi, Fizik Mühendisliği Anabilim Dalı.