Nükleer güvence denetimlerini planlama, yürütme, değerlendirme ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansına raporlama sürecinde dikkat edilecek unsurlar
Loading...
Files
Date
2019-01
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
Abstract
Bu tezde uluslararası nükleer silahsızlanma çabaları sonucunda, Türkiye’nin de taraf olduğu Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nın yürürlüğe girmesiyle birlikte Güvence Denetimi Anlaşması ve sonrasında bu Anlaşma’ya ilave Ek Protokol kapsamına giren yükümlülüklere ve denetim faaliyetlerine detaylı olarak yer verilmiştir.
Güvence Denetimi Anlaşması ve Ek Protokol gereği gerçekleştirilen nükleer güvence denetimlerine ek olarak nükleer madde sayım ve kontrol sisteminin de bir bölümünü oluşturan nükleer madde sayım raporları ve bildirimleri kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Tez çalışması ile nükleer madde sayım raporlarının ve bildirimlerin uluslararası geçerliliği olan düzende, eksiksiz ve zamanında hazırlanıp Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na sunulmasına yönelik yol gösterici bir doküman geliştirilmesi hedeflenmiştir.
Tez kapsamında nükleer güvence ile ilgili temel kavramlar, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından yürütülen nükleer güvence denetimleri ve bu denetimlerde kullanılan ekipman ele alınmıştır. Akabinde, nükleer madde sayım kontrol sistemi tüm hatlarıyla incelenerek ilgili raporlar ve bildirimlerin nasıl hazırlanacağı örnek uygulamalarla desteklenerek açıklanmıştır. Açık kaynaklarda yer aldığı kadarıyla Amerika Birleşik Devletleri, Rusya Federasyonu, Finlandiya ve Japonya’nın nükleer güvence uygulamalarına değinilmiştir.
Tez çalışması sonucunda nükleer güvence denetimlerinin uygulanmasına ilişkin bir takım tavsiyelerde bulunulmuş, mevcut uygulamalar ile ilgili geliştirilmesi gereken hususlar belirtilmiştir. Bu kapsamda hâlihazırda planlanan nükleer güç santrali projeleri de göz önünde bulundurularak mevcut nükleer güvence sistemine ve Türkiye mevzuatına öneride bulunulmuştur.
This thesis deals with inspection activities and responsibilities that are required by Comprehensive Safeguards Agreements and its Additional Protocol ratification after NonProliferation Treaty is entered into force which Turkey is a party. In addition to inspections required by Comprehensive Safeguards Agreements and Additional Protocol, nuclear material accounting reports and declarations are extensively examined which constitute a part of the nuclear material accounting and control system. By this thesis study, it is aimed to prepare a guide document for preparation of internationally valid and complete accounting reports and declarations then presented to International Atomic Energy Agency on time. Subsequently, the nuclear material accounting and control system is examined in all its lines and preparation of reports and declarations are presented by supporting practices. Nuclear safeguard practices and measures of United States, Russian Federation, Finland and Japan are addressed as far as the open sources are available. As a result of thesis study, recommendations on the application of safeguards inspections and associated issues need to be developed regarding to the current practices are emphasized. Additionally, it is aimed to contribute development of nuclear safeguard system and associated Turkish legislation considering the planned nuclear power plant projects.
This thesis deals with inspection activities and responsibilities that are required by Comprehensive Safeguards Agreements and its Additional Protocol ratification after NonProliferation Treaty is entered into force which Turkey is a party. In addition to inspections required by Comprehensive Safeguards Agreements and Additional Protocol, nuclear material accounting reports and declarations are extensively examined which constitute a part of the nuclear material accounting and control system. By this thesis study, it is aimed to prepare a guide document for preparation of internationally valid and complete accounting reports and declarations then presented to International Atomic Energy Agency on time. Subsequently, the nuclear material accounting and control system is examined in all its lines and preparation of reports and declarations are presented by supporting practices. Nuclear safeguard practices and measures of United States, Russian Federation, Finland and Japan are addressed as far as the open sources are available. As a result of thesis study, recommendations on the application of safeguards inspections and associated issues need to be developed regarding to the current practices are emphasized. Additionally, it is aimed to contribute development of nuclear safeguard system and associated Turkish legislation considering the planned nuclear power plant projects.
Description
Keywords
Safeguards inspection, Güvence denetimi, Safeguards, Güvenlik önlemleri, Nuclear material, Nükleer madde, Account and control, Sayım ve kontrol, Nonproliferation, Silahsızlanma
Citation
Mermer, T. H. (2019). Nükleer güvence denetimlerini planlama, yürütme, değerlendirme ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansına raporlama sürecinde dikkat edilecek unsurlar. (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). Ankara : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu.