Suda absorblanan iyonize radyasyon dozları için yapılandırılmış primer ve sekonder standart (NDW) kalibrasyon teknikleri
Loading...
Date
2013-11
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Medikal Fizik Derneği
Abstract
Standart iyonize radyasyon dozimetri laboratuarları dünya çapında Primer ve Sekonder Standart Dozimetri Laboratuarları (PSDL ve SSDL) olarak kullanım amaçlarına göre iki ana sınıfta toplanmıştır. PSDL’ lerin kuruluş amaçları temel olarak radyolojik ölçüm birimlerinin tanımlanması şeklinde anlatılabilmektedir. SSDL’ler ise PSDL’ler tarafından oluşturulmuş birimlerin referans olarak kabul edilip diğer radyolojik doz ölçüm sistemlerinin bu referans değerlere göre laboratuarların referans şartlarında belirlenen belirsizlik değerleri içerisinde, ölçüm yapmalarını sağlamaktadır. SSDL’lerde tespit edilen belirsizlik değerleri PSDL’lerde belirlenen değerlere göre göreceli olarak daha yüksek olmaktadır. Ülkemizde bulunan SSDL 1983 yılında Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi (ÇNAEM) bünyesinde kurulmuştur. ÇNAEM – SSDL’de yapılan suda absorblanmış doz (NDW) kalibrasyonlarında yer değiştirme metodu uygulanmaktadır. Physikalisch-Technische Bundesanstalt (PTB) adlı Almanya’da konumlanmış ulusal metroloji laboratuarı bünyesinde bulunan PSDL laboratuarı, NDW kalibrasyonları için su kalorimetre sistemlerini kullanmaktadır. Su kalorimetresi suda absorblanmış doz birimini oluşturmak için yapılandırılan en doğrudan yaklaşım olarak kabul edilmekte ve düşük standart ölçüm belirsizliği için uygun ortam oluşturmaktadır. Temel olarak kalorimetrik sistem, saf suyun radyasyona bağlı sıcaklık artış sabiti olan 0.24 mK Gy-1 değeri baz alarak tasarlanmıştır. Suda absorblanan kalorimetrik radyasyon dozu ölçümlerinin gerçekleştirilebilmesi için en önemli parametre belirli bir noktadaki radyasyona bağlı sıcaklık artış miktarlarının (ΔT) belirlenme aşamasıdır. Bununla birlikte, tüm iyon odaları doğrudan su kalorimetresi içinde kalibre edilebilmektedir. Işınlama sırasında 4 0C sabit sıcaklık altında, sıcaklık artışı yaklaşık 10 Ω luk bir dirence sahip, 0.25 mm yarıçap uzunluğunda iki adet termistör ile ölçülür. Kalibrasyon işlemlerinin en hassas çalışılması gereken kısmını şüphesiz belirsizlik hesaplamaları oluşturmaktadır. PTB-PSDL laboratuarında, ÇNAEM-SSDL dozimetri sistemleri için hazırlanmış suda absorblanmış doz NDW kalibrasyonları belirsizlik değeri %95 güvenirlilik seviyesinde, % 0.15 olarak tespit edilmiş, ÇNAEM-SSDL’ de kullanıcı dozimetri sistemleri için belirlenen suda absorblanmış doz NDW kalibrasyonları için belirsizlik değeri %95 güvenirlilik seviyesinde, % 0.8 olarak tespit edilmiştir. Özellikle elektronik ve bilgisayar yazılım sektörlerinde gelişen teknoloji ile birlikte yapılan çalışmalar sonucunda radyasyon metrolojisi de daha hassas ölçümler yapabilecek ve oluşturulan kalibrasyon faktörleri daha düşük belirsizlik değerleriyle ifade edilecektir. Bu çalışma kapsamında, PTB-PSDL laboratuarında uygulanan suda absorblanmış doz kalibrasyon teknikleri (NDW) ile ÇNAEM-SSDL laboratuarında gerçekleştirilen kalibrasyon teknikleri (NDW) incelenmekte ve uygulama farklılıkları karşılaştırılmaktadır.
Description
Keywords
Calibration factor, Kalibrasyon faktörü, Water calorimeter, Su kalorimetresi, SSDL, PSDL, NDW
Citation
Kapdan, E. ... [ve arkadaşları]. (2013). Suda absorblanan iyonize radyasyon dozları için yapılandırılmış primer ve sekonder standart (NDW) kalibrasyon teknikleri. XIV. Ulusal Medikal Fizik Kongresi : Bildiri Kitabı, (s. 138-141). 21-24 Kasım 2013. Antalya.