Türkiye'deki çevre radyoaktivitesinin izlenmesi, 2008

Loading...
Thumbnail Image
Date
2010
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
Abstract
Bu raporda, çevre radyoaktivitesinin izlenmesi programı kapsamında, 2008 yılında Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinden temin edilen çevre ve gıda örneklerinde ölçülen doğal ve yapay radyonüklitlerin aktivite derişim değerleri, toplam alfa/beta aktivite derişim sonuçları, konutlarda ölçülen radon gazı aktivite derişim değerleri, gezici radyasyon ölçüm sistemi ile elde edilen veriler ve dış ortamda (havada) ölçülen radyasyon doz hızı değerleri sunulmuştur. Örneklerdeki doğal ve yapay radyonüklitlerin aktivite derişimleri ve toplam alfa/beta aktivite derişimleri, gama spektrometresi, alfa spektrometresi, sıvı sintilasyon spektrometresi ve toplam alfa/beta sayım sistemi kullanılarak ölçülmüştür. Analiz edilen yüzey toprak örneklerindeki 226(Ra), 232(Th) ve 40(K) doğal radyonüklitlerinin aktivite derişimlerinin ortalama değerleri sırasıyla, 26,0±0,9 Bq kg(-1), 31,6±1,2 Bq kg(-1) ve 438,5±13,5 Bq kg(-1) olarak bulunmuş iken, fisyon ürünü olan 137(Cs) radyonüklitinin aktivite derişiminin ortalama değeri ise 10,5±1,0 Bq kg(-1) olarak bulunmuştur. Topraktaki doğal radyonüklitlerin sebep olduğu dış ışınlanmadan kaynaklanan dış ortamda soğurulan gama doz hızı ve etkin doz hızının ortalaması, sırasıyla, 49,4 nGy h(-1) ve 0,06 mSv y(-1) olarak değerlendirilmiştir. Analiz edilen gıda örneklerindeki 23(SU), 232(Th) ve 226(Ra) aktivite derişimleri, ölçülebilir en düşük aktivite (ÖEA) değerinden daha düşüktür. Yedi kategorideki gıda örneklerinde ölçülen ortalama 40K aktivite derişim değeri 129,8±11,3 Bq kg(-1) iken 137(Cs) aktivite derişim değeri, mantar ve fındık örneklerinin dışında, ÖEA değerinin altındadır. Süt örneklerinde ölçülen 137(Cs) ve 90(Sr) radyonüklitlerinin ortalama aktivite derişimleri ise 0,61 Bq L(-1) ve 0,05 Bq L(-1)’dir. Bu değerler, 1986 yılında meydana gelen Çernobil Nükleer Santrali kazası nedeniyle Avrupa Birliği tarafından 737/90/EC sayılı Konsey Yönetmeliği esas alınarak radyasyon kontrolüne tabi tutulan gıdalar için belirlenen sınır değerlerinden çok düşüktür. Analiz edilen gıdalardaki mevcut 40(K), 137(Cs) ve 90(Sr) radyonüklitinden yayınlanan radyasyonun sebep olduğu iç ışınlanmadan kaynaklanan toplam yıllık doz 164,4 pSv olarak değerlendirilmiştir. Türkiye genelinde konutlarda ölçülen radon gazı aktivite derişim değerleri 400 Bq m(-3) değerinin altındadır.
In this report, the activity concentrations of natural and artificial radionuclides and gross alpha/beta activities measured in the environmental and food samples provided from Turkey’s seven geographical regions within the environmental radioactivity monitoring program in 2008 as well radon activity concentrations measured in dwellings, and absorbed gamma dose rates in air obtained by means of car-borne measurement system (Mobysis) are presented. The activity concentrations of the natural and artificial radionuclides and gross alpha/beta activities in the samples were measured by using the gamma spectrometry, the alpha spectrometry, the liquid scintillation counter and the gross alpha /beta counting system. The mean activity concentrations of 226(Ra), 232(Th) and 40(K) in the analyzed surface samples are to be found as 26.0±0.9 Bq kg(-1), 31.6±1.2 Bq kg(-1) and 438.5±13.5 Bq kg(-1), respectively, while the mean activity concentration of the fission product 137(Cs) is to be found as 10.5±1.0 Bq kg(-1). The mean absorbed gamma dose rate in outdoor caused from the external exposure from natural radionuclides in soil samples and the corresponding annual effective dose are evaluated as 49.4 nGy h(-1) and 0.06 mSvy(-1), respectively. The activity concentrations of 23(SU), 232(Th) and 226(Ra) in the analyzed food samples are lower than the Minimum Detectable Activity (MDA) while 134(Cs) radionuclide is not observed. The mean value of the activity concentration of 40(K) measured in food samples in seven categories is found as 129.8±11.3 Bq kg(-1). While the values of the activity concentration of 137Cs are below the MDA except mushroom and hazelnut. The mean activity concentration of 137(Cs) and 90Sr radionuclides measured in the milk samples is 0.61 Bq L1 and 0.05 Bq L(-)1, respectively. These values are lower than the limit value specified for foods subjected to control based on the regulation of the EU 737/90/EC. The total annual effective dose arising from the internal exposure dueto radiation emitted by 40(K), 137(Cs) and 90(Sr) radionuclides analyzed in the food samples are evaluated as 164.4 pSv. The values of the radon activity concentration measured in the dwellings in Turkey are below the limit value of 400 Bq m(-3).
Description
TENMAK D.N.. 9450
Keywords
Environmental radioactivity -- Turkey, Çevresel radyoaktivite -- Türkiye, Gamma dose rate, Gama doz hızı, Effective dose, Etkin doz, 226Ra, 232Th, 40K, 137Cs, 90Sr, Environmental exposure -- Turkey, Çevresel maruz kalma -- Türkiye, Radiation -- Safety measures -- Turkey, Radyasyon -- Güvenlik önlemleri -- Türkiye, Radiation -- Safety measures, Radyasyon -- Güvenlik önlemleri
Citation
Arıkan, İ. H. ... [ve arkadaşları]. (2010). Türkiye'deki çevre radyoaktivitesinin izlenmesi, 2008. Ankara : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu.