Turkish Journal of Nuclear Sciences (2018- )

Permanent URI for this community

https://kurumsalarsiv.tenmak.gov.tr/handle/20.500.12878/1176

Browse

Browsing Turkish Journal of Nuclear Sciences (2018- ) by All Authors "Aydın, Sevcan"

Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    Dose control levels in contaminated foodstuffs with radionuclides and a sample application with Chernobyl fallout data in Turkey
    (Turkish Atomic Energy Authority, 2019-12) Tükenmez, İbrahim; Aydın, Sevcan; 6166; Bölüm Yok
    Bir nükleer kaza veya patlamada fisyon ve aktivasyon ürünleri yüksek basınç ve ısıl etki ile yükselerek, atmosferde dağılır ve yer çekimi etkisi ile yeryüzüne inerek radyoaktif serpintiyi oluşturur. Radyoaktif partiküllerin bir kısmı atmosferik olaylarla kaynaktan uzak çevrelere dağılarak hava, su ve toprağı kirletip yaydığı radyasyonlarla tüm ekosisteme ve insan sağlığına zarar verebilir. Radyoaktif kirlenme ve ışınlanma boyutu kazanın evrelerine ve kaza yerinden olan uzaklığa göre nitel ve nicel olarak farklılıklar gösterir. Bu farklılıklar koruma önlemlerinin belirlenmesinde göz önünde tutulur. Radyoaktivite çevreden insana doğrudan veya farklı gıda zincirleriyle ulaşır. Gıdalarda belirlenen radyonüklit kirlenme düzeyleri bölgesel olarak hesaplanmış kirlenme sınırlarına göre değerlendirilerek gıdanın tüketiminin iznine, kısıtlanmasına veya önlenmesine karar verilir. Bu şekilde toplum bireylerinin sindirim yoluyla etkin doz eşdeğeri üstünde radyasyona maruz kalması önlenir. Bu çalışmada 1986 da vuku bulan Çernobil Reaktör Kazası sonrası Türkiye Atom Enerjisi Kurumunca Türkiye’deki temel gıda maddelerinde ölçülen radyoaktif kirlenme düzeyleri incelendi; süt ürünleri, et, unlu mamüller, sebze ve meyve olmak üzere dört temel gıda maddesi için kirlenme düzeyleri ve kirlenme sınırları hesaplandı. Kirlenme sınırları (D, Bq/kg) süt ürünlerinde DI-131: 288.4; DCs-134: 6345; DCs-137: 9762; et ürünlerinde DCs-134:18657; DCs-137: 28703; unlu mamüllerde DCs-134: 1257; DCs-137: 1934; sebze ve meyvelerde DI-131: 96.2; DCs-134: 2117; DCs-137:3257 olarak hesaplandı. Kirlenme düzeyleri (Dx , Bq/kg) süt ürünlerinde Dx I-131: 211; Dx Cs-134: 739; Dx Cs-137:1478; et ürünlerinde Dx Cs-134:10076; Dx Cs137:13200; unlu mamüllerde Dx Cs-134: 547; Dx Cs-137: 1093; sebze ve meyvelerde Dx I-131: 80; Dx Cs-134: 160; Dx Cs-137: 134 Bq/kg olarak hesaplandı. Karşılaştırıldığında, kirlenme düzeylerinin (Dx ) kirlenme sınırlarından (D) küçük olduğu görüldüğünden incelenen gıda maddelerinin tüketilebilir nitelikte olduğu değerlendirildi. Dört temel gıda grubu için hesaplanan toplam kirlenme düzeyi 0.050 olarak bulundu. Bu değer 1’den küçük olduğundan dört temel gıda grubunun birlikte tüketilebilir düzeyde olduğu belirlendi.