Browsing by All Authors "Erel, Yakup"
Now showing 1 - 6 of 6
Results Per Page
Sort Options
Item Elektron hızlandırıcılarının depolanan tahıllardaki böceklenmenin önlenmesine yönelik kullanımı(Erciyes Üniversitesi, 2003-10) Güçlü, H. K.; Turhan, Şeref; Aydaş, Canan; Erel, Yakup; Zengin, Tülin; Ocak, Sema; TAEK-ANAEMBugün dünyada tahıl ve ürünlerinin büyük bir kısmı böceklenmeye(haşerelenmeye) maruz kalmaktadır. Böceklenmeye karşı verilen büyük mücadeleye rağmen depolanan ürünlerde yıllık %10’a varan kayıplar (sıcak bölgelerde daha fazla) söz konusudur. Bu kayıbı önlemek için konvansiyonel yöntemler olarak da bilinen fumigasyon ve ilaçlama işlemleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde Toprak Mahsulleri Ofisine ait 13 merkezdeki silolarda 2002 yılında, yaklaşık 4,1 milyon ton hububat (buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, çeltik, haşhaş, pirinç) depolanmış ve böceklenmeden(haşerelenmeden) meydana gelen ürün kayıplarını en aza indirmek amacıyla da 30.067 kg fumigant tüketilmiştir. Bu amaca yönelik olarak konvansiyonel yöntemlere alternatif olan iyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ülkemizde henüz ticari ölçekte kullanılmamaktadır. Bu çalışmada, iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı olarak hızlandırılmış elektronların (- radyasyon) ve X- ışınlarının elde edildiği elektron hızlandırıcılarının depolanmış ürünlerdeki böceklenmenin kontrolü için kullanılabilirliği, verimi, ekonomisi ve ilgili teknik parametreleri değerlendirilmiştir. Ayrıca elektron hızlandırıcıları konvansiyonel yöntemler ve radyoizotop gama kaynakları ile karşılaştırılmıştır.Item Elektron hızlandırıcılarının gıda ışınlanması için değerlendirilmesi(Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, 2002-05-22) Turhan, Şeref; Karabacak, Hülya; Erel, Yakup; Ocak, Sema; Ünal, Suat; Zengin, Tülin; TAEK-ANAEMGıda ışınlanmasında iyonlaştırıcı radyasyon (gama, X-ışını, beta) kırmızı ve beyaz etlerin bozulmasını önlemek için mikro-organizmaların öldürülmesi; soğan, patates vb. gıdaların filizlenmesinin önlemesi; sebze ve meyvelerin tazeliğinin uzun süre korunması; hububatlardaki böcek, vb. haşerelerin öldürülmesi gibi alanlarda uzun süre kullanılmaktadır. Gelişmiş ülkelerde gıdaların korunması amacı ile kullanılan kimyasal yöntemlere alternatif olan iyonlaştırıcı radyasyon ile ışınlama teknolojisi gittikçe yaygınlaşmaktadır. Türkiye’de ise henüz bu teknoloji çok fazla bilinmemekte ve kullanılmamaktadır. Bu amaç için sadece Co-60 kaynağının kullanıldığı iki ticarî ışınlama tesisi, birisi özel sektör olmak üzere, mevcuttur. Avrupa Birliğine girme sürecinde olan Türkiye’de gelecek yıllarda ihraç edilen gıdaların ışınlanması gerekebilecektir. Ayrıca ithal edilen gıdaların ışınlanıp ışınlanmadığının belirlenmesi ile ilgili çalışmalar önem kazanacaktır. Bu çalışmada, gıda ışınlanmasında elektron hızlandırıcıları hem X-ışını açısından hem de hızlandırılmış elektronlar (β radyasyonu) açısından değerlendirilmiş ve ilgili parametreler tartışılmıştır. Ayrıca elektron hızlandırıcıları ile diğer radyasyon kaynakları (Co-60 ve Cs-137 gama kaynakları) karşılaştırılmıştır.Item Gıda ışınlama(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, 2010) Çetinkaya, Nurcan; Ünal, Zati; Tükenmez, Ibrahim; İç, Erhan; Denli, Emine; Güçlü, Hülya; Halkman, Hilal B. D.; Kozat, Pelin; Başbayraktar, Vasfiye; Özyardımcı, Berna; Uygun Sarıbay, Mine; Köseoğlu, Turhan; Özvatan, Sümer; Erçin, Demet; Yazıcı, Nizamettin; Erel, Yakup; TAEK-SANAEMItem Işınlanmış gıdaların tespiti(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, 2012) Aylangan, Ayça; Başbayraktar, Vasfiye; Çetinkaya, Nurcan; Denli, Emine; Erçin, Demet; Erel, Yakup; Güçlü, Hülya; Halkman, Hilal B. D.; İç, Erhan; Koluman, Ahmet; Köseoğlu, Turhan; Uygun Sarıbay, Mine; Özvatan, Sümer; Özyardımcı, Berna; Yazıcı, Nizamettin; Yücel, Pelin; TAEK-SANAEMGüvenlik ve kalite kontrolü açısından bir gıda maddesinin ışınlanıp ışınlanmadığını tespit etmek için uygun ve güvenilir yöntemler uygulanmalıdır. Bu rapor içinde sözü edilen hidrokarbonların ve 2-Alkilsiklobütanonlar'ın GC ve GC-MS ile tespiti, DNA Komet test tekniği, DEFT/APC tekniği ve LAL/GNB tekniği Avrupa Birliği tarafından onaylanmış standart yöntemlerdir. Bu proje kapsamında yapılan çalışmalar ile bu yöntemler konusunda Türkiye'de gerekli alt yapı çalışmaları yapılmış ve bu yöntemler uygulanabilir hale getirilmiştir. Bundan sonra, ışınlanmış gıdaların tespiti konusundaki çalışmalar, sözü edilen kimyasal ve mikrobiyolojik ve biyolojik yöntemlerin daha ileriye taşınması ve bunların güvenilirliğini artıracak yeni yöntemler üzerinde çalışılması şeklinde olacaktır.Item Işınlanmış nohut ve kuru fasulye örneklerinin DNA komet analizi ile tespit edilmesi(TMMOB Gıda Mühendisleri Odası, 2013-11) Erel, Yakup; Yazıcı, Nizamettin; Aylangan, Ayça; TAEK-SANAEMBu çalışmada, 3 farklı ışınlama dozu (0.25; 0.50 ve 1.00 kGy) uygulanan nohut ve kuru fasulye örneklerinde ışınlamanın tespiti amacıyla tek hücre mikrojel elektroforezi (DNA komet analizi) kullanılmıştır. DNA komet analizi sonuçları fotomikroskopi ve görüntü analizi ile birlikte değerlendirilmiştir. Bitkisel materyalden soğuk fosfatla tamponlanmış tuz çözeltisinde izole edilen hücrelere oda sıcaklığında 2 V/cm gerilimde 2 dakika süre boyunca elektroforez uygulanmıştır. Etidyum bromür ile boyamadan sonra, floresans mikroskop ile değerlendirme yapılmıştır. Işınlanan örneklerde, parçalanmış DNA anota doğru kuyruk oluşturacak şekilde göç etmiştir. Mikroskopik ölçümler BS 200 ProP görüntü analizi (BS 200 ProP, BAB Imaging System, Ankara, Turkey) kullanarak değerlendirilmiştir. Işınlanmamış örnekler yuvarlak veya konik veya çok az yayılmış DNA içeren çekirdek şeklinde görülmektedir. 0.25; 0.50 ve 1.00 kGy’lik dozlarda ışınlanan örneklerde ise doza bağlı olarak artan kuyruk oluşumu dikkati çekmektedir. Sonuç olarak, DNA komet analizi TS EN 13874 standard metodu ile ışınlanmış nohut ve kuru fasulye örnekleri ışınlanmamış örneklerden başarılı bir şekilde ayırt edilmiştir. Ayrıca, yöntem görüntü analizi ile birlikte kullanılarak nicel veriler değerlendirme aşamasında, uygulanan dozların tahmin edilmesine katkı sağlamıştır.Item Narenciye grubu meyvelerde karantina amaçlı ışınlamanın gıda kalitesi ve hijyeni üzerine etkisinin araştırılması(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, 2010) Aylangan, Ayça; Başbayraktar, Vasfiye; Çetinkaya, Nurcan; Denli, Emine; Erçin, Demet; Erel, Yakup; Güçlü, Hülya; Halkman, Hilal B. D.; İç, Erhan; Koluman, Ahmet; Köseoğlu, Turhan; Özvatan, Sümer; Özyardımcı, Berna; Uygun Sarıbay, Mine; Taraklı, Mehmet D.; Ünal, Zati; Yazıcı, Nizamettin; Yücel, Pelin; Tükenmez, İbrahim; TAEK-SANAEMBu projede, Türkiye’de narenciye sektörünün karşılaştığı en önemli sorunlardan birisi olan Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata) ile mücadelede Yafa çeşidi portakal (Citrus sinensis (L) Osb.), Star ruby çeşidi greyfurt (Citrus paradisi Macf.) Satsuma çeşidi mandarin (Citrus reticulata BlancoJ’in karantina uygulaması için ihtiyaç duyulan ışınlama dozları araştırılmıştır. Işınlanmamış ve ışınlanmış (0.5, 1.0 ve 1.5 kGy) meyvelerin kimyasal, fiziksel ve mikrobiyolojik özelliklerine ilişkin olarak ağırlık kaybı, suda çözünen kuru madde, pH, titrasyon asitliği, alkolde çözünmeyen pektin, renk, indirgen şeker, toplam karoten, flavonoid, c vitamini miktarları ile duyusal özellikler, toplam aerob mezofil bakteri ve toplam maya ve küf sayısı belirlenmiştir. Sonuçlar, narenciye grubu meyvelerde (portakal, greyfurt ve mandarin) etkili karantina uygulaması İçin Akdeniz meyve sineğine karşı 0.1 kGy’lik gama radyasyonu ışınlama dozunun yeterli olduğunu, bu meyvelerde düşük doz ( ≤ 1.0 kGy) uygulamasının mandarin hariç meyve kalitesi üzerine olumsuz etkisinin bulunmadığını ve meyvelerde bulunan mikrobiyel yükü önemli ölçüde etkilediğini göstermiştir. Ayrıca bu çalışmada, ışınlanmış narenciye grubu meyvelerin DNA kornet analiz yöntemi ile tespit edilebileceği gözlemlenmiştir.