Rapor 1980-1989 yılları
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Rapor 1980-1989 yılları by Publisher "Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi"
Now showing 1 - 20 of 35
Results Per Page
Sort Options
Item 14.6 MeV nötronlarla çok - elementli malzeme analizi (I)(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1989-12) Ercan, Ali; Erduran, Nizamettin; Bostan, Melih; Gültekin, Ergun; Tarcan, Gökçe; Subaşı, Metin; Baykal, Adnan; TAEK-ÇNAEMNötron akışı düşük üreteçlerin ekonomik bir şekilde kullanılmasını sağlayan "Tek Işınlama-Tek Sayım" yöntemiyle, analizi istenen malzeme içindeki bir cok elementin aynı sipekturum içinde belirlenebilmesi, "Aktivasyon Matris Formalizmiyle" mümkündür. Bu çalışmada, özellikle reaktör nötronlarıyla belirlenmesi zor olan elementlerden, Tarım bilimlerinde önemi olan Na, Mg, Al, Si, P, K, gurubunun aktivasyon matris elementlerine gerekli (n,p), (n,α), (n,2n) hızlı nötron tepkileşim kesitleri ölçülmüş ve bu tekniğin bir uygulaması olarak da yerel bir örneğin cok-element analizi gerçekeştirilmiştir.Item Absolute neutron yield determination of an accelerator neutron source by using the associated particle method(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1988-05) Subaşı, Metin; TAEK-ÇNAEMBir nötron üretecinin(Sames TB 8) mutlak 14 MeV-nötron çıkışı ortak tanecik sayma yöntemiyle saptanmıştır. 3H(d,n)4He reaksiyonunda nötronlarla birlikte ortaya çıkan alfa tanecikleri küçük ve dayanıklı bir yüzey engelli dedektörle sayılmıştır. Bu dedektörün etkin yüzeyi üzerindeki ince alüminyum kaplama sayesinde, sadece alfaları diğer reaksiyon ürünlerinden ayırmak kolaylaşmamış, 100 keV den düşük dötoron enerjilerinde düşük enerjili tanecikleri (triton, 3He-tanecikleri gibi.,) de background ve gürültüden ayırarak saymak mümkün olmuştur. Böylece, 14 MeV-nötron çıkışının duyarlı bir şekilde mutlak saptanması yanısıra, döteryum birikmesi nedeniyle oluşan trityum hedef kirlenmesi de izlenmiştir. Karşılaştırmak amaciyle, nötron üretecinin 14 MeV-nötron çıkışı, standart madde olarak teflon ve nikel kullanılarak foil aktivasyonu yöntemi uygulanarak ta bulunmuştur. Her iki yöntemle bulunan sonuçlar deneysel belirsizlik sınırları içinde uyuşmaktadırlar.Item Ağır sulu reaktörler kısım I - dizayn, güvenlik, işletme tecrübesi ve yakıttan faydalanma(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1984-12) Adalıoğlu, Ulvi; Göktepe, B. Gül; TAEK-ÇNAEMGelişmekte olan ülkelerden biri olan Türkiye'de gelecekteki enerji arz ve talep açığını karşılamak üzere uzun zamandan beri nükleer enerji alternatifi başlıca çözüm yolu olarak görülmektedir. Kurulacak bir nükleer sanayinin ilk adımının ilerdeki gelişmelere açacağı yollar ve imkânlar dolayısıyle önemi çok büyüktür. Kısıtlı ekonomik imkanlara sahip gelişmekte olan bir ülke başlangıç safhasında seçeceği nükleer teknoloji hususunda pek titiz davranmak zorundadır. Bu düşünceler ışığı altında, ticarî olarak kullanılmakta olan ağır sulu reaktörlerin, en yaygın ticari reaktör tipi olan hafif sulu reaktörler karsısındaki durumunun ortaya çıkarılması istenilmektedir. Bu çalışmada ağır sulu reaktör tipi olarak seçilen CANDU'lar, zaman zaman hafif sulu reaktörlere ait bilgilerle karşılaştırılarak - Sistemin dizaynı ve nükleer emniyet özellikleri, - Kaynaklardan faydalanma ve materyel talebi, - İşletme tecrübesi, - Tesis ve enerji maliyeti bakımından ekonomisi, - Gelişme potansiyeli konularına göre İncelenmektedir.Item AIREK-MOD kodunun yeni versiyonu ve TR-2 transiyent analizlerinde uygulanışı(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1985-09) Arıkan, H. İbrahim; Adalıoğlu, Ulvi; TAEK-ÇNAEMAIREK-MOD kodu,araştırma reaktörlerinin geri beslemeli kinetiğini ele almaktadır. Termodinamik parametrelerin sıcaklıkla değişimi kod'a altprog- ramlar halinde dahil edilerek TR-2 ve TRIGA araştırma reaktörlerine uygulaması yapılmıştır.Rapor kodun yeni versiyonumu tanıtmaktadır.Item Alçak enerjili bir iyon hızlandırıcısında nötron enerjisinin Zr/Nb aktivasyonu yöntemiyle belirlenmesi(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1988-09) Erduran, Nizamettin; Subaşı, Metin; Bostan, Melih; Dökmen, S.; Atasoy, H.; Özbaylı, C.; Ercan, Ali; TAEK-ÇNAEMÇNAEM Fizik Bölümünün SAMES T-400 alçak enerjili iyon hızlandırıcısıyla 3H(d, n) 4He tepkileşimi sonucu üretilen nötronların ışınlama bölgesindeki ortalama enerjileri, 90Zr(n, 2n)/93Nb(n, 2n) tepkileşim kesitlerinin oranlanması yöntemiyle ölçüldü. Ek olarak, hızlandırılan döteron huzmesinin atomik ve moleküler bileşenlerden oluşmasını, döteronların Titanyum-Trityum hedef içindeki yavaşlamalarını, döteron huzme kesitini ve ışınlanan örnek boyutlarını içeren basit bir modelle, ortalama nötron enerjisi ve bu enerjideki yayılma hesaplandı. Ölçüm ve hesaplama sonuçlarının tutarlı oldukları görüldü.Item ANISN kodunun kullanımı ve TR - 2'nin beş gruplu makraskopik tesir kesitlerinin hesabı(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1984-11) Güngör, Süleyman; TAEK-ÇNAEMANISN bir boyutlu Boltaman Transport Denklemini düşlem, silindir veya küresel geometride çözen bir fortran IV programıdır. İkinci çözüm olarak Boitzman Transport denkleminizi çözümünden elde edilen detaylı akı, tesir kesitleri enerji grup sayısının azaltılmasında kullanılmaktadır. Kodun çalıştırılmasında kullanılan giriş verileri örnek problemlerle izah edilmiştir. Kodun adaptasyonuyla TR-2 reaktörünün 5 guruplu tesir kesitlerinin hesaplanması sağlanmıştır.Item Araştırma reaktörlerinin geri beslemeli nokta kinetik analizi üzerine bir çalışma(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1984-11) Arıkan, H. İbrahim; Adalıoğlu, Ulvi; TAEK-ÇNAEMBu raporda %20 ve %93 zenginlikte uranyum yakıtıyla yüklenen TRIGA ve TR-2 araştırma reaktörlerinin sıcaklığa bağlı geri beslemeli kinetiği İncelenmektedir. Bir ve iki sıcaklık modelleriyle reaktörlerin soğuması temsil edilmektedir. Çeşitli adım şeklindeki pozitif reaktivite ithallerine göre İzafî nötron yoğunluğu, ters peryod ile yakıt ve moderatör sıcaklık artımlarının zamana göre değişimi AIREK- MOD koduyla hesap edilmiştir.Item Calibration calculations for the TR-2 Reactor(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1988-04) Turgut, Mehmet Hulusi; Üstün, Gülsen; TAEK-ÇNAEMTR-2 reaktörünün ilk yükleme durumu ve o anda yapılan deneyler esas alınarak, iki boyutlu hesaplar eksenel yöndeki akıbüküm terimi değiştirilmek suretiyle kalibre edildi. Bu yeni akıbüküm değeri kullanılarak yapılan reaktivite hesapla- nnın deneylerle çok iyi uyum içerisinde olduğu gözlendi.Item ÇNAEM bilgisayar sistemi geliştirme, iletme şebekesi : DPT kod no: 88DO80040 sonuç raporu(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1989-03) Tarcan, Gökçe; TAEK-ÇNAEMItem Density distribution in a magneto - plasma system(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1985-11) Bostan, Melih; Gültekin, Ergun; TAEK-ÇNAEMBu çalışmada bir magneto-plazma sisteminde yoğunluk dağılımı ve sıcaklık, motorla radyal ve boylamsal olarak hareket edebilen iki Langmuir sondası yardımıyla incelenmiştir. Plazma kolonu, uzunluğu 100 cm, çapı 6 cm olan cam bir silindir içersinde, argon gazının iyonizasyonu ile elde edilmiştir. Deşarj, su soğutmalı içi oyuk katoda maksimum 3.5 kV, 15 mA uygulanarak sağlanmıştır. İyonize olan tanecikler, maksimum 1000 Gauss'luk magnetik alan yardımıyla sıkıştırılarak plazma kolonu oluşturulmuştur.Item Dilatometre ve dorn metodu yardımıyla UO2+x'in düşük sıcaklık ve yüksek sıcaklık birinci safha sinterleme aktivasyon enerjisinin hesaplanması ve mukayesesi(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1987-12) Aybers, Timuçin; TAEK-ÇNAEMBu çalışmada, 25°C-920°C sıcaklıkları arasında, dilatometre cihazından faydalanılarak çizilen büzülme eğrilerine uygulanan Dorn metodu yardımıyla UO2+x peletlerinin düşük sıcaklık ve yüksek sıcaklık sinterlemesinin birinci safha aktivasyon enerjileri hesaplanmış ve birbirleriyle mukayese edilmiştir.Item Düşük gama aktivite ölçümü(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1988-10) Gültekin, Ergun; Özbir, Yıldıray; Erduran, Nizamettin; Ercan, Ali; TAEK-ÇNAEMÇevreden gelen doğal gama aktivitesini ≈ 100 misli azaltan kurşun korunak içine alınmış bir 3" x 3" Nal(Tl) dedektörün mutlak foto-pik verimi ölçülmüş ve bu dedektörle, bazı deniz ürünlerinde doğal gama ışınları sayılarak Potasyum miktarı belirlenmiştir.Item FUKMOD : radyoaktif izotop zincirleri hesabı için çok amaçlı bir kod(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1989-12) Üstün, Gülsen; Turgut, Mehmet Hulusi; Adalıoğlu, Ulvi; TAEK-ÇNAEMNükleer reaktörlerde kalp içindeki izotop yoğunluklarının zamanla değişimi reaktör işletimi açısından hem de reaktör kazalarında çevreye intikal edecek aktivite ve doz hesapları yönünden önemidir. YANMA0 ve YANMA1 kodlarıyla uranyumla çalışan bir reaktörde belli fisil izotop ve fisyon ürünlerinin zamana bağlı sayısal yoğunlukları en fazla dört gruplu olarak hesaplanmaktadır. FUK koduyla herhangi bir fisyon ürünü zincirindeki fısyon ürünlerinin zamanla değişimi reaktörün belli bir süre belli bir güç seviyesinde çalışması durumunda bir gruplu olarak hesaplanmaktadır Reaktörün devamlı çalışması ya da belli bir zaman çalışıp belli bir zaman durması hallerinde herhangi bir fisil izotop ve/veya fisyon ürünü zincirindeki izotopların zamanla değişen sayısal yoğunluklarının hesabı için genel bir koda ihtiyaç duyulmuştur. Bu amaçla FUK’da bazı değişiklikler yapılarak kod genel bir hesaplama aleti haline getirilmiştir. FUK’un değiştirilmiş yeni şekli olan FUKMOD kodunda: - İstenilen fisil izotop veya fisyon ürünü zinciri verilerek çözüm bulunmaktadır. - Grup sayısı beşe çıkarılmıştır. - Değişik zaman adımlarında değişik akı seviyeleri için hesap yapılabilmektedir. - Reaktörde ışınlanan malzemelerde üreyen izotoplar hesaplanabilmektedir.Item Gamma radyasyon ölçerleri için pnömatik kalibrasyon sistemi(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1984-09) Yaşar, Sedat; Alkan, Hasan; Türer, Ata; TAEK-ÇNAEMKaynak muhafaza kuyusunda bulunan değişik aktiviteli Co-60 ve Cs-137 kaynaklarından birini seçime tabi olarak kalibrasyon adasındaki kalibrasyon noktasına çıkmasını otomatik olarak sağlayan bir gamma kalibrasyon sistemi yapılmıştır. Bu sistemde kalibrasyonu yapılacak gamma radyasyon ölçeri ile kalibrasyon kaynağı arasındaki mesafe yine otomatik olarak 0.1 cm doğrulukla ölçülebilmektedir. Birkaç µR/saat'ten yüzlerce R/saat'lik ışınlama düzeyleri, kumanda odasından kontrol edilmekte ve böylece çok değişik radyasyon ölçerlerinin kalibrasyonu çabuk, emniyetle ve doğru olarak yapılmaktadır.Item Hızlı nötron ışınlama ünitesi sames T-400 tanıtımı ve karakteristiklerinin tayini(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1989-07) Tarcan, Gökçe; Gültekin, Ergun; Özbir, Yıldıray; Baykal, Adnan; Subaşı, Metin; Erduran, Nizamettin; Atasoy, H.; İpekçi, E.; TAEK-ÇNAEMÇNAEM Fizik Bölümünde oluşturulan Hızlı Nötron Fiziği Laboratuarının temel cihazı olan SAMES T-400 alçak enerjili iyon hızlandırıcısının geniş bir tanıtımı yapılmıştır. Sietemin güvenli olarak çalışmasını sağlamak için sonradan tasarlanarak sisteme eklenen destek üniteleri ve örnek ışınlamak için yapılan pnömatik transfer sistemi açıklanmıştır. Ayrıca, sistemin döteron huzmesinin hedef üzerindeki yeri tespit edilmiş, d-d tepkileşiminden elde edilen nötronların, akışı ve açısal dağılımı tayin edilmiştir.Item Hızlı nötron ışınlama ünitesi Sames T-400 tanıtımı ve karakteristiklerinin tayini(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1989-07) Tarcan, Gökçe; Gültekin, Ergun; Özbir, Yıldıray; Baykal, Adnan; Subaşı, Metin; Erduran, Nizamettin; Atasoy, H.; İpekçi, E.; TAEK-ÇNAEMÇNAEM Fizik Bölümünde oluşturulan Hızlı Nötron Fiziği Laboratuvarının temel cihazı olan SAMES T-400 alçak enerjili iyon hızlandırıcısının geniş bir tanıtımı yapılmıştır. Sistemim güvenli olarak çalışmasını sağlamak için sonradan tasarlanarak sisteme eklenen destek üniteleri ve örnek ışınlamak için yapıları pnömatik transfer sistemi açıklanmıştır. Ayrıca, sistemin döteron huzmesinin hedef üzerindeki yeri tespit edilmiş, d-d tepkileşiminden elde edilen nötronların, akışı ve açısal dağılımı tayin edilmiştir.Item IBD-1 : two dimensional, multigroup neutron diffusion code(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1985-10) Adalıoğlu, Ulvi; Tuncel, Raşit; TAEK-ÇNAEMÇBAEM’de yazılmış olan IBD kodu iki boyutlu çok gruplu nötron difüzyon denklemlerini çözmekte kullanılmaktadır. Programdaki iç ve dış iterasyonları Liebman ve Chebyshev metodları hızlandırmaktadır. Programın iç iterasyonunun yakınsamasını geliştirmek üzere "ardışık blok overrelaksasyon" metodundan faydalanılmıştır. Bu metodun en basiti, bir satır ardışık overrelaksasyon IBD koduna tatbik edilmiştir.Item IBD-1L : One line overrelaxation code for diffusion theory calculations (an improved version of IBD - 1 code)(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1989-07) Adalıoğlu, Ulvi; Tuncel, Raşit; Hesaplamalar; TAEK-ÇNAEMBir kaç yıl önce iki boyutlu, birkaç gruplu difüzyon denklem lerinin çözümünü hızlandırmak için blok overrelaksasyon metodu IBD koduna tatbik edilmişdi. Tek satır overrelaksasyonunun iç iterasyonun yakınsamasını büyük ölçüde iyileştirdiği, fakat kullanılan algoritma dolayısıyla harcanan CPU zamanının eskisine göre arttığı görülmüşdü. Çekmece Nükleer Araştırma Merkezi'ndeki VAX/11-750 makinesinde test edilen IBD-1 kodunun yeni versiyonu CPU zamanını büyük mikyasda azaltan bir algoritmaya sahiptir. Gerçekten de IBD-1L kodunun, IBD koduna nazaran yaklaşık 1.41 kere daha hıizlı olduğu görülmüştür.Item İyon rezonans sondası ile plazma yoğunluğunun ölçümü(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1984-11) Baykal, Adnan; Sezer, Zeynel; Gültekin, Ergun; TAEK-ÇNAEMBu çalışmada uniform bir plazmanın yoğunluğu, iyon frekansı f(pi) iki farklı yöntemle ölçülerek bulundu. Plazma iyon frekansı, bu yöntemlerin ilkinde rezonans sondası, İkincisinde ise deşarj tübünü dıştan çevreleyen bir bobin sonda kullanılarak ölçüldü.Item İyonlaştırıcı ışınların in vivo ve in vitro serum albuminine etkisi(Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, 1984-03) Portakal, Selma; TAEK-ÇNAEMİyonlaştırıcı ışınların serum albuminine etkisi in vivo ve iv vitro deneylerle araştırıldı. İn vivo deneylerde erkek sıçanlar(Rattus norvegicus) 225 röntgen bütün-vücut X-ışınlamasına tutuldu.Radyasyonun zamana bağlı olarak albumin seviyesine etkisi ışınlamadan hemen, 2.5 saat ve üç gün sonra incelendi.Albumin seviyesi ışınlamadan 2.5 saat sonra kontrol seviyesinin altına düştü, ışınlamadan üç gün sonra ise kontrol seviyesine ulaştı.Pre-albumin/albumin oranında ışınlamadan sonra artma oldu. İn vitro deneylerde yüzde 0.5 sulu albumin çözeltisi 0.2, 0.5, 1.0 ve 1.9 Mrad dozlarda 60Co gamma ışınlamasına tutuldu.Deneyler serum albuminin elektroforetek mobilitesinin ışınlamadan sonra a- zaldığını gösterdi.Serum albuminin 0.2,0.5,1.0 ve 1.9 Mrad dozlarda in vitro ışınlanması UV absorpsiyon spektrumunda bir değişiklik meydana getirmedi.Serum albümini ışınlamadan sonra suda daha az çözünür hale geldi .Radyasyon albumin molekülünde agregatlar ve bölünme ürünleri meydana getirdi.