Çevresel radyoaktivitenin izlenmesine yönelik imkan ve kabiliyetin artırılması
Loading...
Files
Date
2015
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
Abstract
Bu proje, 2009 yılında herhangi bir nükleer/radyolojik kaza veya tehlike durumu sonrasında ülkemizdeki radyasyon seviyelerinde kayda değer artışların ve oluşabilecek radyoaktif bulaşmanın boyutlarının değerlendirilmesini ve insan sağlığı ile çevre üzerindeki etkilerinin doğru şekilde belirlenmesini sağlamak üzere çevre radyoaktivite düzeylerinin izlenmesi konusunda üniversitelerle işbirliği yapılması amacıyla başlatılmıştır.
Proje kapsamında 14 üniversite ile protokol yapılmış, 12 üniversiteye 4 adedi HPGe dedektörlü, 9 adedi TAEK tarafından temin edilen Nal dedektörlü olmak üzere toplam 13 gama spektrometresinin kurulumu gerçekleştirilmiş, kurulum sırasında ilgili personele gerekli eğitimler verilmiştir. Biri projenin başlangıcında (Mayıs 2009) diğeri son yılında (Mart 2013) olmak üzere iki çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştaylar ve kurulum sırasında verilen eğitimlerin yanı sıra, TR080209 kodlu “Kimyasal ve İyonlaştırıcı Radyasyon Metrolojisinin Geliştirilmesi” konulu AB projesi kapsamında üniversitelerdeki araştırmacılara yönelik olarak SANAEM’de ve Ege Üniversitesinde düzenlenen uygulamalı çalıştaylara bu proje kapsamındaki üniversitelerdeki araştırmacıların katılımları sağlanmış, IRMM ve Merkezimiz uzmanları tarafından eğitim verilmiştir.
Detektör kurulumlarının ve eğitimlerin tamamlanmasının ardından “Toprakta Doğal Radyonüklitlerin Aktivite Derişimlerinin Belirlenmesi” başlıklı Yeterlilik Testi (Proficiency Test) düzenlenmiştir. Yeterlilik testine katılan 16 laboratuvara birer adet numune gönderilmiş ve bu toprak numunesinde bulunan Ra-226, Th-232 ve K-40 radyonüklitlerinin aktivitelerini tespit edip raporlamaları istenmiştir. Sonuçlarını raporlayan 12 laboratuvarın test sonuçlarının değerlendirilmesi sonucu başarının %50’nin üzerinde olduğu gözlenmiştir.
Kurulan laboratuvarlar, verilen eğitimler ve düzenlenen yeterlilik testi sayesinde, Türkiye’nin çevre radyoaktivitesinin izlenmesi kapsamında TAEK Laboratuvarlarına örnek alma ve gama spektrometrik analizler konularında destek verebilecek üniversite laboratuvarlarından oluşan bir radyoaktivite ölçüm laboratuvarları ağı oluşturulmuştur.
This project was started to initiate cooperation with the universities by supporting them in the monitoring of environmental radioactivity levels in order to determine any significant change in the radiation levels and its effects on human health and environment in nuclear and radiological accidents or emergency cases. Protocols were signed between 14 universities and TAEK in the scope of the Project. 13 Gama spectrometers (4 HPGe, 9 NaI detectors) donated by TAEK were installed in these universities and users were trained during installation. Two workshops were organised during the project; one in the beginning (May 2009) and the other in the last year (March 2013). In addition to these two workshops and on-site trainings, researchers from universities were encouraged to participate in the workshops organised at SANAEM and Ege University in the scope of EU Project TR080209 (Improving Chemical and Ionising Radiation Metrology) and trained by experts from IRMM and SANAEM. “Determination of Activity Concentrations of Naturally Occurring Radionuclides in Soil” Proficiency Test was organised by SANAEM Radiation Metrology Division after the completion of detector installations and trainings. Participants were asked to report Ra- 226, Th-232 and K-40 radionuclide activities in a soil sample prepared in SANAEM. Results of 12 laboratories were evaluated and over 50% success was observed. A network of reliable radioactivity measurement laboratories comprising of university laboratories that will support TAEK laboratories for sampling and gamma spectrometric analyses in monitoring environmental radioactivity was composed through installations of gamma spectrometric systems and feedback from the trainings, workshops and proficiency testing exercise.
This project was started to initiate cooperation with the universities by supporting them in the monitoring of environmental radioactivity levels in order to determine any significant change in the radiation levels and its effects on human health and environment in nuclear and radiological accidents or emergency cases. Protocols were signed between 14 universities and TAEK in the scope of the Project. 13 Gama spectrometers (4 HPGe, 9 NaI detectors) donated by TAEK were installed in these universities and users were trained during installation. Two workshops were organised during the project; one in the beginning (May 2009) and the other in the last year (March 2013). In addition to these two workshops and on-site trainings, researchers from universities were encouraged to participate in the workshops organised at SANAEM and Ege University in the scope of EU Project TR080209 (Improving Chemical and Ionising Radiation Metrology) and trained by experts from IRMM and SANAEM. “Determination of Activity Concentrations of Naturally Occurring Radionuclides in Soil” Proficiency Test was organised by SANAEM Radiation Metrology Division after the completion of detector installations and trainings. Participants were asked to report Ra- 226, Th-232 and K-40 radionuclide activities in a soil sample prepared in SANAEM. Results of 12 laboratories were evaluated and over 50% success was observed. A network of reliable radioactivity measurement laboratories comprising of university laboratories that will support TAEK laboratories for sampling and gamma spectrometric analyses in monitoring environmental radioactivity was composed through installations of gamma spectrometric systems and feedback from the trainings, workshops and proficiency testing exercise.
Description
TENMAK D.N.. 10027
Keywords
Radioactivity, Radyoaktivite, Dosimetry, Dozimetri, Environmental radioactivity, Çevresel radyoaktivite, Gamma ray spectrometry, Gama ışını spektrometresi
Citation
Yücel, Ü. ... [ve arkadaşları]. (2015). Çevresel radyoaktivitenin izlenmesine yönelik imkan ve kabiliyetin artırılması. Ankara : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu.