Cereals, Grains and Legumes Irradiation for Türkiye: Past, Present and Future Opportunities Türkiye için Tahıl ve Bakliyat Işınlaması: Geçmiş, Bugün ve Gelecekteki Fırsatlar
| dc.authorid | 0000-0002-0612-1845 | |
| dc.contributor.author | Çetinkaya, Nurcan | |
| dc.contributor.author | İç, Erhan | |
| dc.contributor.author | Yalçıntaş, Mehmet | |
| dc.date.accessioned | 2025-01-15T10:52:42Z | |
| dc.date.available | 2025-01-15T10:52:42Z | |
| dc.date.issued | 2024-05-30 | |
| dc.department | TENMAK-Nükleer Enerji Araştırma Enstitüsü-Ankara | |
| dc.description.abstract | Irradiation of cereals, grains and dry legume seeds for phytosanitary purposes is not a new idea. To date, in addition to the research phase, many system installations for commercial applications have been carried out. The oldest of these enterprises started operating in Türkiye in 1967 with the cooperation of the Turkish Government and UN organizations. It was a short-lived enterprise because of not receiving sufficient public support. The objectives of this paper are consideration the potential of cereals, grains and dry legume seeds irradiation and also new application such as EB or X-ray approaches in food irradiation. Phytosanitary irradiation has important advantages especially for food security. Ukraine and China have been gained industrial irradiation experience in the application of EB sources as an alternative to gamma sources. Recently the number of companies with field experience in industrial EB applications and offering alternative design opportunities is increasing. Since Türkiye is a major cereal grain, and pulses producer and exporter, the insect infestation is an important problem. Temperature is the most important environmental factor influencing insect population dynamics, global climate change is expected to cause an expansion of their geographic range. As climate change exacerbates the pest problem, there is an urgent need for new pest management solutions. Instead of conventional methods, EB/X-ray irradiation at very low doses and irradiation of bulk grains & cereals and packaged legume seeds have significant potential. Consequently, potential scenarios for the Turkish market regarding the irradiation of such products with EB/X-ray are high potential. The most economical option seems EB for bulk grains & cereals and X-ray systems for packaged legume seeds. Türkiye için Tahıl ve Bakliyat Işınlaması: Geçmiş, Bugün ve Gelecekteki Fırsatlar Tahılların ve kuru baklagil tohumlarının bitki sağlığı amacıyla ışınlanması yeni bir fikir değildir. Bugüne kadar araştırma aşamasının yanı sıra ticari uygulamalara yönelik birçok sistem kurulumu gerçekleştirilmiştir. Bu işletmelerin en eskisi 1967 yılında Türk Hükümeti ve BM kuruluşlarının işbirliğiyle Türkiye'de faaliyete geçmiş ancak yeterli kamuoyu desteği alamadığından kısa ömürlü bir girişim olarak kalmıştır. Bu makalenin amacı tahıllar ve kuru baklagil tohumlarının ışınlama potansiyelini ve ayrıca gıda ışınlamasında EB veya X-ışını yaklaşımları gibi yeni uygulamaları dikkate almaktır. Bitki sağlığı ışınlaması özellikle gıda güvenliği açısından önemli avantajlara sahiptir. Ukrayna ve Çin, gama kaynaklarına alternatif olarak EB kaynaklarının uygulanmasında endüstriyel ışınlama deneyimi kazanmıştır. Son dönemde endüstriyel EB uygulamalarında saha tecrübesi olan ve alternatif tasarım fırsatları sunan firmaların sayısı giderek artmaktadır. Türkiye önemli bir tahıl, bakliyat üreticisi ve ihracatçısı olduğundan böcek istilası önemli bir sorundur. Sıcaklık, böcek popülasyon dinamiklerini etkileyen en önemli çevresel faktör olup, küresel iklim değişikliğinin böceklerin coğrafi yayılımının genişlemesine neden olması beklenmektedir. İklim değişikliği haşere sorununu ağırlaştırdıkça, yeni haşere yönetimi çözümlerine acil ihtiyaç duyulmaktadır. Geleneksel yöntemlerin yerine, çok düşük dozlarda EB/X-ışını ışınlaması ve yığın halinde tahıllar ile paketlenmiş baklagil tohumlarının ışınlanması önemli bir potansiyele sahiptir. Sonuç olarak, bu tür ürünlerin EB/X-ray ile ışınlanmasına ilişkin Türkiye pazarı için uygun senaryolar yüksek potansiyele sahiptir. En ekonomik seçenek, yığın halindeki tahıllar için EB ve paketlenmiş baklagil tohumları için X-ışını sistemleri gibi görünmektedir. | |
| dc.identifier.uri | https://kurumsalarsiv.tenmak.gov.tr/handle/20.500.12878/2061 | |
| dc.institutionauthor | İç, Erhan | |
| dc.language.iso | en | |
| dc.publisher | Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) | |
| dc.relation.publicationcategory | Diğer | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Türkiye | |
| dc.subject | Bakliyat Işınlaması | |
| dc.title | Cereals, Grains and Legumes Irradiation for Türkiye: Past, Present and Future Opportunities Türkiye için Tahıl ve Bakliyat Işınlaması: Geçmiş, Bugün ve Gelecekteki Fırsatlar | |
| dc.type | presentation |