Arpada mutasyon ıslahı projesi : (ara rapor-1)

Loading...
Thumbnail Image
Date
2010
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
Abstract
Arpa serin iklim tahılları içinde 3,5 milyon ha ekim alanı ve 7 milyon ton üretim ile buğdaydan sonra ikinci en önemli bitkidir. Serin iklim tahılları tarımının çok büyükkısmı suyun kıt olduğu İç Anadolu bölgesinde neredeyse tek seçenek olarak yapılmaktadır. Arpa bitkisinin önemi kuru tarım sistemine uyum göstermesi yanında hayvan beslenmesine temel ürün olması ve bira sanayinin hammaddesi olmasından kaynaklanmaktadır. Arpanın yetiştiği ekolojide en büyük problem kuraklık, yıllara bağlı olarak hastalık salgınları ve topraklarımızda gün geçtikçe artan tuzlanma olmaktadır. Biz de projemizde bu koşullara dayanacak, tolerans gösterecek çeşitleri elde etmeyi amaçladık. Bu amacı gerçekleştirmek için mutasyon ıslahı tekniğini ve klasik bitki ıslahı aracı olan melezleme tekniğini de kullandık. Uygun dozlarda gamma ışınları ile ışınlanan arpatohumlarmdan elde edilen mutant populasyonlardan verimi yüksek, tuza dayanıklı, erkenci mutantlar seçilmiştir. Projenin yürütülmesi esnasında seleksiyon amaçlı olarak su kültürü teknikleri ve seçilen hatların homozigot hale getirilmesi için doku kültürü teknikleri başarıyla kullanılmıştır. Halen devam eden projede 71 numaralı hatlımız erkenciliği ve buna bağlı olarak kuraktan kaçabilmesi bakımından ümitvar bir hat olarak verim denemelerine alınmıştır. Arpa çeşitlerinin anter kültürüne tepkilerinin araştırdığımız çalışmalarımızda da başarılı sonuçlar alınmış özellikle melez hatlarda katlanmış haploid arpa hatları elde edilmiştir. Hatlarımızm hastalıklara dayanıklılık testleri büyütme odasında kontrollü koşullarda yürütülerek toleranslı hatlar saptanmıştır. Tuza dayanıklılık konusundaki çalışmalarımız su kültürü ortamlarında yürütülmekte olup 180200mMol NaCl konsantrasyonuna dayanan bazı tek bitkiler tohum çoğaltmak amacıyla yetiştirilmeye alınmıştır. Tüm ümitvar mutant hatlarla mikro verim denemeleriye çalışmalarımız sürdürülmektedir.
Barley is a second main crop with the production of 7 million tons per year and 3,5 million hectare cultivation area in Turkey. Because of water deficiency, cereals cultivated in Central Anatolian region. Barley is well adapted to the dry farming system besides it is basic food for animal husbandry and main raw material for brewery industry. The main problems in barley production are drought disease epidemic and increasing salinity gradually. Main purposes of our project is to increase resistance and tolerance to this stress factors . İn order to reach to our aim we have been using mutation breeding techniques and conventional breeding methods. This Project has been started with irradiation of barley seeds with different gamma ray doses. After that resistant and tolerant mutant has been selected most of these mutants have resistance and tolerance to different disease and stress conditions. During the selection procedure, hydroponics and tissue culture techniques have been applied to improve the selection efficiency. Up to now, promising barley mutant lines 71 that have earliness (30 days) than parents and because of that reason that escape from drought period. Disease tests of our mutant lines have been conducted under controlled conditions and tolerant lines have been determined under the high epidemic conditions Salt tolerance studies have been applied under hydroponics conditions and salt tolerant mutant have been determined under 180-200 mMol NaCl concentration. All mutant lines are carried out to preliminary yield trials for their evaluation.
Description
TENMAK D.N.. 9453
Keywords
Mutation (Biology) -- Plants -- Turkey, Mutasyon (Biyoloji) -- Bitkiler -- Türkiye, Barley, Arpa, Mutation, Mutasyon, Haploid
Citation
Peşkircioğlu, H., Tutluer, İ. ve Sağel, Z. (2019). Arpada mutasyon ıslahı projesi : (ara rapor-1). Ankara : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu.