Dergi

Permanent URI for this community

https://kurumsalarsiv.tenmak.gov.tr/handle/20.500.12878/1165

Browse

Now showing 1 - 20 of 51

A new solution approach for the nonlinear dynamic model of molten salt reactors
(Turkish Atomic Energy Authority, 2019-12) Ayhan, Hüseyin; 0000-0002-7615-6322; Bölüm Yok
Erimiş Tuz Reaktörlerinin reaktör dinamik modellemesi, birinci çevrimde dolaşmakta olan sıvı yakıt nedeniyle çok önemlidir. Çekirdekte üretilen gecikmiş nötronlar kritiklik açısından düşük önemdeki bölgelerde ve hatta kor dışında bozulabilir. Bu nedenle, ani ve gecikmiş nötronlar ile reaktivite geri besleme miktarının belirlenmesi reaktör kontrolü açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada, bu kritik parametreler ile diğer reaktör parametrelerini ve sistemin zamana bağlı davranışını belirlemek için yeni bir reaktör dinamiği modeli önerilmiştir. Termal-hidrolik model, literatürde bulunanlardan farklı olarak oluşturulmuştur. Doğrusal olmayan formdaki nokta kinetik denklemler doğrusallaştırılmış ve durum-uzay formunda ifade edilmiştir. Ergimiş tuz reaktörlerinin lineer olmayan dinamik modeli için yeni bir yaklaşım ve MATLAB-Simulink modeli elde edilmiştir.
A study on the determination of the beam characteristics of r&d beam transport line of Turkish Atomic Energy Authority Proton Accelerator Facility by using quadrupole variation method
(Turkish Atomic Energy Authority, 2018) Yüksel, Alper Nazmi; Bulut, Serdar; Serin, Nihal Öykü; Recepoğlu, Erdal; TAEK-SANAEM
TAEK’in ana politikası, ülkemize olabilen en büyük katma değeri sağlamak maksadıyla, nükleer teknolojilerin ülkemize transfer edilmesiyle birlikte, ülkemizin nükleer teknolojinin ürünlerinden daha çok faydalanır duruma gelmesini sağlamaktır. Söz konusu hedeften hareketle, ülkemizde nükleer tıpta teşhis amacıyla kullanılan ve hâlihazırda ithal edilmekte olan radyoizotoplar ile bunların radyofarmasötiklerinin üretimi, kalite kontrolü ve hasta dozu olarak dağıtımını gerçekleştirmek amacıyla 2012 yılında Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi'nde TAEK PHT kurulmuştur. TAEK-PHT’nin devreye alınmasıyla birlikte, radyoizotop ve radyofarmasötik üretimi, kalite kontrolü ve araştırma-geliştirme çalışmalarına yönelik olarak tasarlanan çok amaçlı bir tesis olan hızlandırıcı teknolojileri için önemli bir altyapı Türkiye'de ilk kez kurulmuştur. Bu sayede, yüklü parçacık aktivasyonuna dayanan malzeme araştırmaları, nükleer fizik, endüstriyel uygulamalar üzerine çalışmalar ile aynı zamanda hızlandırıcı teknolojileriyle alakalı eğitim çalışmalarının TAEK-PHT’de yapılması hedeflenmektedir. Söz konusu amaçlara uygun olarak, ülkemizdeki üniversite ve enstitülerin protona dayalı uygulama taleplerinin karşılanmasına yönelik olarak gerekli alt yapı oluşturma çalışmalarına TAEA-PHT’de başlanmıştır. Bu bağlamda çalışmanın ilk bölümünde TAEK-PHT Ar-Ge ışınlama odasındaki demet hattında, proton demetinin spot, emitans, akım ve enerji parametrelerinin ölçülebilmesi için yapılan düzenlemeler paylaşılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümü olarak ise mevcut Ar-Ge demet hattındaki proton demetinin emitans değerinin, kuadrupol varyasyon metodu ile belirlenmesi üzerine elde edilen sonuçlar sunulmaktadır.
An international comparison study on OSL dating
(Turkish Atomic Energy Authority, 2019-12) Yüce, Ülkü Rabia; 0000-0002-3301-2863; TAEK-Radyasyon ve Hızlandırıcı Teknolojileri Dairesi Başkanlığı
Uluslararası laboratuvarlar arası karşılaştırma testleri, deneysel laboratuvarlarda yapılan ölçümlerin doğruluğunu sağlamak için önemli bir ihtiyaçtır. Ancak şimdiye kadar Optik Uyarmalı Lüminesans (OSL) tekniği ile tarihlendirme konusunda uluslararası karşılaştırma testleri veya ölçümlerinin yapıldığı organizasyonlar maalesef oldukça az sayıda düzenlenmiştir. Bu konuda en son laboratuvarlar arası karşılaştırma çalışması Danimarka Risø da bulunan Nordic Lüminesans Laboratuvarı tarafından 2006 yılında başlatılmıştır. Farklı 30 laboratuvarın sonuçları 6 yıl içinde toplandıktan sonra, çalışma 2012 yılında sona ermiştir. Çalışmanın sonuçları 2015 yılında yayınlanmıştır. Bu makalede, yukarıda bahsedilen karşılaştırma çalışması kapsamında kuvars bakımından zengin rüzgârla oluşan ve/veya kıyısal deniz kumu numunesinin OSL tekniği ile tarihlendirilmesi sonrasında elde edilen sonuçlar karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Numunenin Eşdeğer dozu (De), Tek tablet Yineleme Doz (SAR) yöntemi kullanılarak ölçülmüştür. Örnekler için yıllık çevresel radyasyon dozunun (Da) hesaplanması için gereken uzun yarı ömürlü radyoaktif izotopların miktarlarını belirlemek için yüksek saflıkta germanyum dedektör kullanılmıştır. Örneğin OSL yaşı 4530 ± 41yıl olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak, hata sınırları içinde, numunenin yaşı beklenen yaşa oldukça yakın olarak belirlenmiştir. Bu karşılaştırma testine katılarak, sonuçlarımızı dünyadaki diğer lüminesans tarihlendirme laboratuvarları ile karşılaştırma, sonuçlarımızın doğruluğunu test etme ve aynı zamanda, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, TL/OSL Laboratuvarı tarafından yapılan OSL tarihlendirme ölçümlerinin her aşamasını (saf kuvars minerallerinin hazırlanması, eşdeğer dozun ve yıllık dozun belirlenmesi vb.) uluslararası ölçekte yorumlama fırsatımız olmuştur.
An oil-water cooled linear magnet system
(Turkish Atomic Energy Authority, 1983-06) Subaşı, M.; Tarcan, G.; TAEK-ÇNAEM
Bu çalışmada özel yağ-su soğutmalı, ortası oyuk silindir biçiminde 7 ayrı bobinden oluşan doğrusal bir dc elektro-mıknatıs sistemi tanıtılmaktadır. Magnetik alan yoğunluğu 170 Gauss/A olup eldeki güç kaynağı (40 Vdc - 500 A) ile erişilen en yüksek alan şiddeti yaklaşık 3 kG'dır. Bobinler 2 cm. aralıklarla yerleştirildiğinde, 80 cm uzunluğundaki bir bölgede elde edilen eksenel alan düzgünlüğü ± 4 %'den daha iyidir.
Analysis of phosphoric acid
(Turkish Atomic Energy Authority, 1983-12) Kumbur, H.; Kaldırımcı, C.; Yöntem, Z.; TAEK-ANAEM
Fosforik asitten yan ürün olarak uranyum kazanılması için uygulanan proseslerde Fe+2, Fe+3, PO-3(4), F-, SO-2(4), Ca+2, U+4, U+6 iyonları etkili olmaktadır. Bunun yanında Fe2+/Fe3+, U4+/U+6 oranları ile asidin toplam yükseltgen ihtiyacı önemli kriterler olarak davranmaktadırlar. Bu çalışmada Azot Sanayi T.A.Ş. Samsun Gübre Fabrikasından temin edilen fosforik asit örneklerinde, yukarıda belirtilen tayinler yapılmıştır.
Bioaccumulation of sodium alkyl sulfate, zinc chloride and their mixture in young goby, proterorhinus marmoratus pall
(Turkish Atomic Energy Authority, 1982-12) Topçuoğlu, S.; Birol, E.; TAEK-ÇNAEM
Denizlerin veya geniş anlamda suların kirlenmesinde radyoaktif veya stabil çinko ile deterjanların önemi çok büyüktür. Damgalı deterjan ve çikıko kullanarak nükleer tekniklerle yürütülen bu araştırmada, 35S damgalı sodyum loril sülfatın balık yavrularındaki konsantrasyon faktörü 7.15 biyolojik yarı-ömrü yaklaşık 35 saat bulunmuştur. Bunun yanında hem deterjan ve hetn de çinkonun bulunduğu ortamda, bu deterjan yüzey aktif maddesinin yani sodyum loril sülfatın birikimi fark göstermemiştir. Çinko birikimi üzerine sodyum loril sülfatın etki etmediği de diğer bir deneyde görülmüştür. Buna karşılık deterjanın diğer bir yüzey aktif maddesi olan, lineer alkilbenzen sülfopat (Ülkemizde de kullanılan) çinko birikimini kontrola göre anlamlı olarak arttırmıştır.
Comparison of two criteria for reactor asymptotic stability
(Turkish Atomic Energy Authority, 1983-06) Şener, T.; Altın, V.; Bölüm Yok
Bu çalışmada, Ksenon ve sıcaklıkla kontrol edilen nükleer reaktörlerde güç salınımlarma ve onların doğuracağı istenmeyen "shutdown"lara karşı stabilite için yeterli şartların kurulmasına çalışılmıştır. Dengeleme akışına karşılık sıcaklık katsayısı düzleminde "global" asimptotik stabilite bölgesi belirlenmiştir. Bu bölge için verilen iki farklı ölçüt karşılaştırılmıştır.
Consequences of spent fuel pool accident due to long term black out at VVER-1200
(Turkish Atomic Energy Authority, 2018) Doğan, Kemal; TAEK-NGD
Mart 2011’de Japonya Fukushima Daiichi Nükleer Güç Santralinde (NGS) gerçekleşen doğal felaket nükleer çevrelere o güne değin tasarıma esas kaza olarak kabul edilmeyen uzun süreli santral kararmasının doğal afetler ile birleşince ne denli tehlikeli olabileceğini gösterdi. Bu tez çalışmasında Mersin, Akkuyu’da kurulması planlanan AES 2006 tasarımı bir VVER–1200 tipi NGS’de gerçekleşebilecek uzun süreli santral kararması kazası durumunda kullanılmış yakıt havuzundaki envanter hesabı, envanterden kaynak teriminin hesabı, kaynak terimin atmosferik dağılım hesapları ve sonucunda NGS sahası yakınlarında bulunan kişilerin alması muhtemel radyasyon dozları ve acil durum müdahaleleri incelenmiştir.
Destruction of biological weapons by gamma radiation
(Turkish Atomic Energy Authority, 2019-06) Tükenmez, İbrahim; Kırcı, Özge Birden; 6166; Bölüm Yok
Mikroorganizmaların radyasyona bağlı inaktivasyon prosesinin mekanistik özellikleri analiz edildi; bir reaksiyon mekanizması önerildi ve bu mekanizmaya uygun olarak mikrobiyal silahların etkisiz hale getirilmesi ve sterilizasyonu için doza bağlı bir inaktivasyon kinetiği çıkarıldı. Kinetik model, Bacillus anthracis 34F2 sterne’in canlı kalan deneysel konsantrasyon değerleri kullanılarak doğrulandı. Yağsız süt ile karıştırıldıktan sonra kurutulmuş Bacillus anthracis 34F2 sterne örnekleri, 25 °C'de 0-31 kGy gama radyasyon dozlarında ışınlandı ve daha sonra tamponlanmış peptonlu suyla yıkanarak alındı ve petri kaplarındaki triptik soy agar üzerine dökme yöntemiyle kaplanarak ekildi. Petri kapları daha sonra 37 °C'de 18-24 saat inkübe edildi ve mikroorganizma kolonileri sayıldı. Geliştirilen kinetik modelde deneysel canlı kalan koloni verileri kullanılarak, bir mikroorganizma kolonisinde başlangıçtaki hücre sayısı (no: 3.17 hücre / CFU), radyasyon hassasiyeti (G: 0.45 kGy-1), eşik dozu (De : 2.59 kGy), ondalık azalma dozu (D10: 5.18 kGy), sterilite güvence dozu (DSAL: 31.05 kGy) ve minimum sterilizasyon dozu (DMRD: 62.10 kGy) hesaplandı. Bu parametreler birbirleriyle ve önerilen reaksiyon mekanizmasıyla ilişkilendirildi, değerleri başka çalışmalarda rapor edilmiş değerlerle karşılaştırıldı. Model eşitliğinde kinetik parametrelerinin sayısal değerleri kullanılarak Bacillus anthracis 34F2 sterne’in doza bağımlı inaktivasyon kinetiği simüle edildi ve deneysel verilerle karşılaştırıldı. İnaktivasyon doğrusunun korelasyon katsayısı (r: 0.9709), kinetik denklemlerin ve karşılık gelen mekanizmanın Bacillus anthracis 34F2 sterne’in doza bağlı inaktivasyon proseslerini tarif etmek için uygun olduğunu (P <0.001) gösterdi. Önerilen model ve model parametrelerinin biyolojik silahların radyasyonla sterilizasyonu için proses etkinliği kontrolü ve doz ayarlamada kullanılabileceği sonucuna varıldı.
Determination of elements in leach solutions and residues by instrumental neutron activation analysis
(Turkish Atomic Energy Authority, 1983-12) Gülovalı, M. Ç.; Tarhan, M.; Somer, Ş. Nihal; Sarıkaya, Y.; TAEK-ANAEM
Toryum içeren cevherlerin özütleme çözeltileri ve kalıntılarındaki elementler aletli nötron aktivasyon analiz yöntemi uygulanarak tayin edilmiştir. Yöntemin uygulanmasıyla tayin edilen elementler Sc, Fe, Co, As, Sb, Ba, La, Ce, Eu, Tb, Yb ve Th'dur. Yöntem, kesin, doğru, hassas olması, tahripkar olmaması, matriks etkilerinin varsa bile çok az olması nedenleriyle diğer yöntemlere tercih edilmiştir.
Determination of gross alpha and gross beta radioactivity levels of bottled mineral water samples in Turkey
(Turkish Atomic Energy Authority, 2018) Şahin, Mihriban; Dirican, Abdullah; Yüksek, Simay; TAEK-SANAEM
Bu çalışmada Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden ticari olarak şişelenmiş 32 farklı mineralli su numuneleri toplanmıştır. Bu mineralli su numunelerinin toplam alfa ve toplam beta radyoaktiviteleri orantılı sayaçlar kullanılarak ölçülmüştür. 32 farklı numunenin toplam alfa radyoaktivite konsantrasyonu Ölçülebilir Minimum Değer (ÖMD) (0.011-0.681 Bq/L) ile 1.86 Bq/L arasında değişen değerlerde ortalama 0.541 Bq/L olarak tespit edilmiştir. Toplam beta radyoaktivite konsantrasyonu ise ÖMD (0.010-0.245 Bq/L) ile 1.85 Bq/L arasında değişen değerlerde ortalama 0.813 Bq/L olarak tespit edilmiştir. Türkiye’de bulunan mineralli sularda tespit edilen toplam alfa ve toplam beta aktivite değerleri farklı ülkeler için yapılan benzer çalışmalarda bulunan değerler ile karşılaştırılmıştır. Bu çalışmada elde edilen sonuçlara göre toplanan mineralli su numunelerinden bir tanesi hariç diğer tüm numunelerde toplam alfa ve toplam beta aktivite konsantrasyonları Türkiye Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanmış olan yönetmelikteki limitlerin altında kalmıştır. Fakat yine de radyoaktivite açısından güvenli seviyelerin devam ettiğinden emin olabilmek için mineralli suların periyodik olarak izlenmesi gerekmektedir.
Determination of the bioethanol ratio in gasoline from 14C activity concentration by liquid scintillation counting in Turkey
(Turkish Atomic Energy Authority, 2019-06) Tükenmez, İbrahim; Gündoğdu, Gençay; 6166; TAEK-Radyasyon ve Hızlandırıcı Teknolojileri Dairesi Başkanlığı
Benzin-biyoetanol karışım oranının deneysel olarak tespit edilmesinde Sıvı Sintilasyon Sayım Tekniği (LSC) yaygın olarak kullanılmaktadır. Tekniğin ana prensibi atmosferde doğal yollarla oluşan ve zamanla bütün canlıların vücudunda bir dengeye gelen ve yarı ömrü 5730 yıl olan 14C izotopunun radyoaktivite seviyesinin ölçülmesidir. Benzin, milyonlarca yıl önce ölüp toprak altında kalmış olan canlıların ısı ve basınç etkisiyle dönüşmüş olduğu petrolden üretilmektedir. Biyoetanol ise şeker pancarı, şeker kamışı, mısır, tatlı sorgum gibi bitkilerin fermente edilmesi ile üretilen bir çeşit biyoyakıttır. Benzinde bulunan 14C radyoaktivite seviyesinin milyonlarca yıl içerisinde yarılanarak ölçülemeyecek seviyelere gerilemesi, biyoetanolün ise atmosferle denge halinde 14C seviyesine sahip olması benzin-biyoetanol karışım oranlarının belirlenmesine olanak sağlamaktadır. Bu çalışmada sıvı sintilasyon sayımı ile ticari olarak temin edilebilen benzin ve biyoetanol karışımLarının karışım oranları belirlenmiştir.
Determination of uranium in wet-process phosphoric acid
(Turkish Atomic Energy Authority, 1983-12) Kaldırımcı, C.; Yöntem, Z.; Kumbur, H.; TAEK-ANAEM
Fosforik asit içinde bulunan uranyumun tayin edilmesinde Kolorimetrik (Dibenzoilmetan, Arsenazo III) ve fluorometrik yöntemler uygulanmış ve yöntemler rutin hale getirilmiştir. Her üç yöntem ile saptanan uranyum değerleri arasında uyum bulunmaktadır. Ancak kendi çalışma pratiğimiz ve çalışma koşullarımız açısından Arsenazo III yöntemi tercih edilecek bir yöntem olarak ortaya çıkmıştır.
Determination to residual N effect of lentil varieties on succeeding wheat N-15 isotope tracing technique
(Turkish Atomic Energy Authority, 2018) Akın, Ali İbrahim; TAEK-SANAEM
N-15 izotop tekniği kullanarak, Orta Anadolu kuru koşulları altında ekilen mercimek (Lens culinaris Medic.) bitkisinin kışlık (Pul-11 ve Kışlık Kırmızı-51) ve yazlık (Sultan-1 ve Pul-11) çeşitlerinin biyolojik azot fiksasyon kapasitelerini tespit etmek ve sonra üzerine ekilecek olan buğday bitkisine ne miktar azot kazandırdığını belirlemek amacıyla tarla denemeleri kurulmuştur. Etiketli azot kullanılarak gübre ve topraktan gelen azot ile beraber havadan biyolojik yolla fikse edilen azot miktarının ayrı ayrı belirlenmesi mümkündür. Birinci yıl, kışlık ve yazlık mercimek çeşitlerinin biyolojik azot fiksasyon kapasiteleri N-15 metodu kullanarak tespit edilmiştir. İkinci yıl, baklagilden sonra ekilen buğdaya taşınan bakiye azot miktarları belirlenmiştir. Birinci yıl sonuçlarına göre, ortalama fikse edilen azot miktarları kışlık ve yazlık çeşitler için sırasıyla 70.0 ve 45.0 kgN/ha olarak bulunmuştur. İkinci yıl, baklagilden sonra ekilen buğdaya ortalama topraktan taşınan azot miktarları, ön bitki kışlık ve yazlık mercimek olduğunda, sırasıyla 43.0 and 17.0 kgN/ha olarak belirlenmiştir.
Determinations of radioactivity and element levels of saline waters from Siirt region, Turkey
(Turkish Atomic Energy Authority, 2019-12) Acar, Orhan; Teğin, İbrahim; 12267; Bölüm Yok
Bu çalışmada, Siirt bölgesinin farklı alanlarından toplanan tuzlu sularda toplam α ve toplam β seviyeleri ve metal içerikleri PIC-MPC-9604 model α/β sayım sistemi ve dalga boyu dağılımlı X-ışını floresans spektrometresi ile ölçüldü ve değerlendirildi. Örneklerde, minimum ölçülebilir derişimler (MÖD) (0,11 – 0,20 Bq L-1) ile toplam α aktivite derişimleri (0,44 – 0,62 Bq L-1) ve MÖD (0,10 – 0,17 Bq L-1) ile toplam β aktivite derişimleri (0,93 – 1,67 Bq L-1) olarak tayin edilmiştir. Tuzlu sularda bulunan radyoaktivite ve element konsantrasyonlarının karşılaştırılması Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Birleşik Devletler Çevre Koruma Ajansı (USEPA) ve Türk Standartları (TS) tarafından bildirilen değerleri ile daha önce yayınlanan çalışmalarda raporlanan değerler kullanılarak yapılmıştır. Tuzlu suları, metal derişimleri ve aktivite seviyeleri açısından kategorize etmek için ana bileşen ve küme analizleri kullanılmıştır. Bulunan üç ana bileşen, verilerdeki toplam değişkenin yaklaşık % 90,4'ü olmuştur.
Dose control levels in contaminated foodstuffs with radionuclides and a sample application with Chernobyl fallout data in Turkey
(Turkish Atomic Energy Authority, 2019-12) Tükenmez, İbrahim; Aydın, Sevcan; 6166; Bölüm Yok
Bir nükleer kaza veya patlamada fisyon ve aktivasyon ürünleri yüksek basınç ve ısıl etki ile yükselerek, atmosferde dağılır ve yer çekimi etkisi ile yeryüzüne inerek radyoaktif serpintiyi oluşturur. Radyoaktif partiküllerin bir kısmı atmosferik olaylarla kaynaktan uzak çevrelere dağılarak hava, su ve toprağı kirletip yaydığı radyasyonlarla tüm ekosisteme ve insan sağlığına zarar verebilir. Radyoaktif kirlenme ve ışınlanma boyutu kazanın evrelerine ve kaza yerinden olan uzaklığa göre nitel ve nicel olarak farklılıklar gösterir. Bu farklılıklar koruma önlemlerinin belirlenmesinde göz önünde tutulur. Radyoaktivite çevreden insana doğrudan veya farklı gıda zincirleriyle ulaşır. Gıdalarda belirlenen radyonüklit kirlenme düzeyleri bölgesel olarak hesaplanmış kirlenme sınırlarına göre değerlendirilerek gıdanın tüketiminin iznine, kısıtlanmasına veya önlenmesine karar verilir. Bu şekilde toplum bireylerinin sindirim yoluyla etkin doz eşdeğeri üstünde radyasyona maruz kalması önlenir. Bu çalışmada 1986 da vuku bulan Çernobil Reaktör Kazası sonrası Türkiye Atom Enerjisi Kurumunca Türkiye’deki temel gıda maddelerinde ölçülen radyoaktif kirlenme düzeyleri incelendi; süt ürünleri, et, unlu mamüller, sebze ve meyve olmak üzere dört temel gıda maddesi için kirlenme düzeyleri ve kirlenme sınırları hesaplandı. Kirlenme sınırları (D, Bq/kg) süt ürünlerinde DI-131: 288.4; DCs-134: 6345; DCs-137: 9762; et ürünlerinde DCs-134:18657; DCs-137: 28703; unlu mamüllerde DCs-134: 1257; DCs-137: 1934; sebze ve meyvelerde DI-131: 96.2; DCs-134: 2117; DCs-137:3257 olarak hesaplandı. Kirlenme düzeyleri (Dx , Bq/kg) süt ürünlerinde Dx I-131: 211; Dx Cs-134: 739; Dx Cs-137:1478; et ürünlerinde Dx Cs-134:10076; Dx Cs137:13200; unlu mamüllerde Dx Cs-134: 547; Dx Cs-137: 1093; sebze ve meyvelerde Dx I-131: 80; Dx Cs-134: 160; Dx Cs-137: 134 Bq/kg olarak hesaplandı. Karşılaştırıldığında, kirlenme düzeylerinin (Dx ) kirlenme sınırlarından (D) küçük olduğu görüldüğünden incelenen gıda maddelerinin tüketilebilir nitelikte olduğu değerlendirildi. Dört temel gıda grubu için hesaplanan toplam kirlenme düzeyi 0.050 olarak bulundu. Bu değer 1’den küçük olduğundan dört temel gıda grubunun birlikte tüketilebilir düzeyde olduğu belirlendi.
Effect of modelling cross-flow on the simulation of SBLOCA experiments of PSB-VVER test facility
(Turkish Atomic Energy Authority, 2019-12) Türkal, Tuğçe; Ergün, Şule; 0000-0002-1113-7382; TAEK-Radyasyon ve Hızlandırıcı Teknolojileri Dairesi Başkanlığı
Bu çalışmada, PSB-VVER test tesisinde küçük kırıklı soğutucu kaybı kazası (KKSKK) modellenmiştir. OECD PSB-VVER projesi kapsamında hazırlanmış olan bir RELAP5 kodu girdi dosyası kullanılarak, termal-hidrolik kanallar arasında çapraz akış modellenmiştir. Çapraz akışın modellenmesi sonucunda akışın karıştığı gerçekçi durumlar için simülasyon sonuçları incelenmiştir. Bu simülasyon sonuçları, akışın karışmadığı durumla kıyaslanmış ve maksimum yakıt sıcaklığı, akümülatör ve düşük basınç soğutma sistemi devreye giriş zamanı, kütlesel akış hızı parametrelerinin çapraz akıştan nasıl etkilendiği gözlemlenmiştir. Kor nodalizasyonunda yapılan değişiklikler ve hesaplar RELAP5 MOD 3.5 veri dosyasına işlenerek elde edilen sonuçlar PSB-VVER tesisi deneysel sonuçları ile kıyaslanarak kod doğrulaması yapılmıştır.
Effect of radiation on viability and infectivity of nematodirus SP. eggs
(Turkish Atomic Energy Authority, 2003) Çerçi, Harun; Alabay, Metin; Emre, Zişan; Düzgün, Ali; TAEK-ANTHAM
Bu çalışmada, değişik dozlarda ışınlamanın Nematodirus sp. Yumurtalarının açılmasına ve ışınlamanın larvaların enfektivitelerine etkileri ankara keçilerinde araştırılmıştır. Nematodirus sp. Yumurtaları 1-300 Gy arasında değişen dozlarda ışınlanmıştır. Yumurtalardaki larval gelişme incelendiğinde, 1, 5, 10 ve 20 Gy gibi düşük dozlarda ışınlanan gruplarla kontrol grubu arasında yumurtaların açılmasına ilişkin önemli farklar bulunmamıştır. Otuz Gy'lik ışınlamadan sonra, yumurtaların açılma yeteneği ve kullanılan gama radyasyon dozu arasında ters bir ilişki olduğu görülmüştür. Radyasyon dozu arttıkça, daha az sayıda açılma gözlenmiş ve 225 Gy’lik dozdan sonra açılma olmamıştır. Bundan başka, radyasyon dozunun artışına bağlı olarak blastomerlerin çoğalmasında ve gelişmesinde dejeneratif değişiklikler gözlenmiştir. Kontrol ve ışınlama grupları arasındaki fark (30 Gy’den başlayarak) istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Oniki Ankara keçisi, 0, 30, 50 ve 100 Gy dozda ışınlanmış 500’er Nematodirus sp. Larvası ile enfekte edilmişlerdir. Enfeksiyondan 28 gün sonra tüm hayvanlar kesilmiş ve parazit sayımları yapılmıştır. Radyasyon dozunun artışına bağlı olarak yumurta ve parazit sayımlarında bir azalma olduğu belirlenmiş ve 100 Gy dozda ise hiçbir parazit elde edilememiştir. Ayrıca, diğer gruplarda da toplanan parazitlerin çoğunun dişi olduğu görülmüştür.
Enrichment of oxygen-18 isotope by fractional distillation
(Turkish Atomic Energy Authority, 2018) Gürbüz Güner, Selen Nimet; Dişbudak, Haydar; Aksu, Erhan; Eken, Mahmut; Karacan, Filiz; TAEK-SANAEM
Bu çalışmada, vakum altında çalışan 200 cm yüksekliğinde ve 3 cm çapında fraksiyonel su destilasyon kolonu tasarlanmış ve pyrex camdan imal edilmiştir. Kolon; -0.8 bar, 52° C’de 120-140 ml/dk buharlaşma/yoğunlaşma ve 0.5-10 ml/dk besleme hızlarında damıtılmış su (distilated water) ile çalıştırılmıştır. Oksijen-18 izotop oranlarının analizi İzotop Oranı – Kütle Spektrometresi (IR-MS) cihazı ile yapılmıştır. Yapılan deneyler sonucunda; damıtılmış suda ki doğal O-18 izotop miktarında 28-90 ppm aralığında artış olduğu ölçülmüştür. Bu tip bir fraksiyonel su damıtma kolonunun çalışma parametreleri daha önce literatürde raporlanmamıştır çünkü bu çalışmada tasarlanan kolon sistemi literatürde bildirilen benzer kolon sistemlerinden çok daha küçüktür.
Environmental radioactivity measurements in Bartın province, North Anatolia Region
(Turkish Atomic Energy Authority, 2019-06) Karahan, Gürsel; Kapdan, Enis; Bingöldağ, Nesli; Ataksor, Berna; Taşkın, Halim; Orhan, Nilgün; Bıyık, Recep; TAEK-Teknoloji Geliştirme Dairesi
Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin kuzey sahilindeki Bartın ili için fon radyoaktivite düzeylerini belirlemek ve ilgili sağlık risklerini değerlendirmektir. Bu amaçla toplanan toprak örnekleri gama spektrometresi yöntemi ile analiz edilmiş, dış ortamdaki gama doz oranları yerinde ölçümlerle araştırılmış ve toplanan içme suyu örnekleri gaz akışlı orantılı sayaç ile analiz edilmiştir. Topraktaki 226Ra, 232Th, 40K ve 137Cs radyonüklitlerinin ortalama aktivitesi, Bartın ili için sırasıyla 20.2 ± 7.3, 26.9 ± 10.5, 445 ± 175, 6.4 ± 6.4 Bq kg-1 olarak belirlenmiştir. Bölge için ortalama yerden 1 m yükseklikte havada absorbe edilen gama doz hızı, 56 ± 15 nGy h-1 olarak ölçülmüştür. İçme suyu için ortalama toplam alfa ve beta aktivitesi sırasıyla 0.039 ± 0.048 ve 0.135 ± 0.403 BqL-1 olarak bulunmuştur. Bölgede yaşayanlar için kozmik, karasal radyasyonlar ve sudaki alfa-beta aktivitesine bağlı ortalama yıllık efektif doz değerleri, sırasıyla, 0.03 ± 0.01, 0.04 ± 0.01 ve 0.02 ± 0.03 mSv olarak hesaplanmıştır. Her bir radyolojik parametrenin bölge için çizilen dağılım haritası makalede sunulmaktadır.

Browse

Browsing Dergi by Publisher "Turkish Atomic Energy Authority"

Results Per Page

Sort Options