Rapor 2010-2019 yılları

Permanent URI for this collection

https://kurumsalarsiv.tenmak.gov.tr/handle/20.500.12878/275

Browse

Browsing Rapor 2010-2019 yılları by Subject "(ÜF, DA)"

Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    Kontrollü salınan gübrelerin elde edilmesi ve etkilerinin 15N tekniği kullanılarak saptanması
    (Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, 2016) Antep, Sevgi; Özer, İsmail; TAEK-SANAEM
    Tarıma elverişli topraklarda bitkiler tarafından gübrelerin, özellikle azotlu gübrelerin verimli olarak kullanımı oldukça düşüktür [1]. Bu sorun kontrollü salınan gübre kullanımı ile azaltılabilir. Bu gübrelerin en büyük avantajı, bitkilerin büyüme devresinde devamlı ve düzenli olarak azot sağlaması sonucunda gübre maliyetini azaltmasıdır [2, 3]. Kontrollü salınan gübre elde etmenin bir yöntemi, genellikle çözünmez, yavaşça yarayışlı formda, en az % 35 azot kapsayan üre ve formaldehitin tepkime ürününü üretmektir. Bu çalışmada kullanılan bir diğer CRF gübresi deri endüstrisi katı atıklarından elde edilen gübredir. Deri sanayii yaklaşık olarak 30 g/kg-1(w/w) krom içeren katı atık üretmektedir. Deri endüstrisi atıklarında artış olduğundan bu atıkların gübre olarak kullanılması doğaya etkisininin azaltılması açısından önemli bir alternatiftir. Bitki yetiştiriliciğinde son yıllarda 15N ile etiketlenmiş gübrelerin kullanılması topraktan ve gübreden gelen azot özümlemesi konusunda önemli fikirler vermiştir. 15N ile etiketlenmiş gübreler kullanarak gübreden gelen azot miktarı, ürün ve total azota göre daha hassas bir şekilde değerlendirilebilmektedir. Son yıllarda,15N etiketli gübreler gübre kullanım randımanı çalışmalarında başarı ile kullanılmaktadır [4]. Bu araştırmanın birinci amacı, laboratuvar koşullarında yüksek aktivite indexli (AI >50) 15N etiketli ÜF ile katı deri atığı gübrelerini kontrollü salınım özelliğine sahip gübre halinde üretmektir. İkinci amacı ise, çeşitli azot kaynaklarının (amonyum sülfat, üre, üre - formaldehit, deri atığı ve ticari yavaş salınımlı gübreler) çim ve buğday bitkisinde büyüme kriterleri (verim, azot kapsamı, total azot alımı ve özellikle gübre kullanma randımanı) üzerine etkinliklerinin büyüme odası ve tarla koşullarında kıyaslamalı olarak incelemektir. Konu ile ilgili çalışmalar laboratuvar ve büyüme odası koşullarında (20 ± 1°C, 16/8 saat gündüz/gece, % 60 bağıl nem, 20000 lux ışıklanma) Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi Tarım Bölümünde 1996 yılında başlamıştır. Tarla denemeleri beş tekerrürlü olarak tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmuştur. Çim için 5gN/m2, buğday için 70 kgN/ha Amonyum sülfat, Üre, Üre-formaldehit, Katı deri atığı ve diğer ticari yavaş salınan gübreler (Floranid, Ferruna, Osmocote) halinde denemelerde uygulanmıştır. Toplam kuru madde, % N kapsamı, toplam azot alımı ile gübre kullanım randımanı (15N ve fark yöntemleri ) her denemede her uygulama için hesaplanmıştır. Sonuç olarak, çimbitkisi için özellikle gübre kullanma randımanı (%) kriter olarak alınırsa her kesimden sonra aylık olarak Üre ve Amonyum Sülfat uygulamalarının diğer uygulanan gübrelere göre daha etkili olduğu bulunmuştur. Alternatif olarak ÜF ve katı Deri atıklarının diğer azot kaynaklarına göre etkili bir şekilde gübre olarak kullanılabileceği saptanmıştır. Buğday denemelerinde ise % GKR açısından kullanılan gübreler arasında istatistik bakımından fark bulunmamıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, uygulanan gübrelerin % GKR değerlerinin düşük (< 30 %) olduğunu göstermektedir. Bundan dolayı çalışmalar İç Anadolu kuru koşullarında farklı azotlu gübre çeşitleri, uygulama yöntemleri ve buğday çeşitleri kullanılarak devam edilmelidir.